OZNACZANIE BIOMASY MIKROORGANIZMÓW
Oznaczanie zawartości biomasy jest jedną z podstawowych czynności analitycznych podczas prowadzenia bioprocesu.
Znajomość zmian stężenia biomasy jest niezbędna do wyznaczenia kinetyki wzrostu mikroorganizmów, kinetyki przyrostu produktów podczas hodowli i obliczania wydajności/ pro duktywno śc i.
Biomasa - masa mikroorganizmów rosnących w pożywce płynnej (wyrażana najczęściej, w zależności od skali procesu w g fi lub kg/ mJ) może odnosić się do dwóch pojęć:
mokra biomasa (m.m.) tzn. masa mikroorganizmów oddzielonych od pożywki (medium hodowlanego) przez wirowanie lub filtrację.
Jest to zatem łączna masa mikroorganizmów oraz cieczy (pożywki) zawartej w przestrzeniach pomiędzy komórkami
sucha biomasa (s.m) tzn. masa mikroorganizmów oddzielonych od pożywki płynnej jak opisano wyżej i pozbawiona wody przez wysuszenie w temperaturze 105°C do stałej wagi
Metody oznaczania biomasy mikroorganizmów hodowanych w płynnych podłożach można podzielić na:
Metody bezpośrednie. polegające na wagowym oznaczeniu biomasy mikroorganizmów oddzielonych od pożywki i dające wartość mokrej biomasy.
Sucha biomasa może być wyznaczona doświadczalnie - po wysuszeniu mokrej biomasy (jak podano wyżej) lub przyjmując do obliczeń średnią zawartość suchej masy w mokrej biomasie
Ogólny opis postępowania prowadzącego do oznaczeń biomasy podano dalej.
Metody pośrednie:
Metoda turbidymetryczna^ - polegająca na pomiarze zmętnienia zawiesiny komórek mikroorganizmów wr pożywce (mierzy się zmiany natężenia światła przechodzącego przez próbkę - zatem zasada pomiaru jest analogiczna do pomiaru fotometrycznego i do analizy wykorzystuje się spektrofotometr).
Metoda turbidymetryczna może być wykorzystywana tylko w określonym zakresie stężeń (konieczność przygotowania odpowiednich rozcieńczeń), dla którego występuje liniowa zależność absorbancji od stężenia. W przypadku drożdży graniczne stężenie wynosi około 5 mg biomasy / ml ( / L)
Dokładność pomiaru zależy również od właściwego przygotowania próbki, polegającego na wyeliminowaniu składników pożywki wpływających na pomiar . W praktyce stosuje się najczęściej czystą pożywkę jako próbę odniesienia („zerówkę", „próbę ślepą”) co zazwyczaj pozwala na eliminację wpływu związków barwnych na pomiar.