ontogeneza (4)

przenoszenia ciężaru ciała w płaszczyźnie strzałkowej ( przód - tył ) dynamicznej stabilizacji obręczy biodrowej, gdyż po odepchnięciu z kończyn górnych nie siada na piętach, lecz utrzymuje się w pozycji czworaczej.

Wykonując balansowanie, dziecko początkowo wykorzystuje silniejsze odepchnięcie z kończyn górnych i rozpoczyna przemieszczanie się do tyłu, czyli „raczkuje”. Staje się to możliwe, ponieważ dziecko posiada zdolność przenoszenia ciężaru ciała oraz wypracowało dynamiczną stabilizację obręczy barkowej i biodrowej.

Następnie, na skutek silnego odepchnięcia z kończyn dolnych - odrywa od podłoża jedną kończynę górną np prawą, czemu towarzyszy przesunięcie w przód kończyny dolnej (w tym przypadku lewej) i dziecko rozpoczyna pierwsze próby czworakowania, czyli przemieszczania się do przodu. W cyklu czworakowania występują naprzemiennie fazy czteropunktowego oraz dwupun-ktowego podporu.

Ryc. 107 Faza podwójnego podporu w cyklu czworakowania

Dzięki opanowaniu zdolności czworakowania dziecko doskonali przenoszenie ciężaru ciała na stronę obciążoną, utrzymywanie równowagi ciała na czterech punktach podparcia oraz rozpoczyna naukę kontroli środka ciężkości podczas podparcia na dwóch punktach.

Podkreślić należy w tym miejscu, że czworakowanie wprawdzie nie jest obligatoryjnym elementem rozwoju, t le bardzo przydatnym z punktu widzenia edukacji sensomotorycznej. Według koncepcji Dennisona, ruchy naprzemienne wpływają na integrację funkcji obu półkul mózgu, a dynamiczna stabilizacja obręczy barkowej ułatwia w późniejszym okresie kontrolę ruchów ręki podczas wykonywania precyzyjnych ruchów (pisanie, malowanie oraz wszelkie prace manualnc).( 10,11,16)

Pozycja czworacza stanowi punkt wyjścia do innych rodzajów zachowań motory cznych:

•    z pozycji czworaczej dziecko potrafi przyjmować pozycję siedzącą i znowu powrócić do pozycji czworaczej

*    z pozycji czworaczej dziecko również może przejść do siadu klęcznego na piętach, co pozwala mu uwolnić z funkcji podporowej kończyny górne i manipulować przedmiotami lub też uchwycić podporę i przyjąć pozycję siadu klęcznego zwieszonego, umożliwiającą w przyszłości przyjęcie pozycji klęku zwieszonego oraz pozycji stojącej

Ryc. 108 Przechodzenie z pozycji czworaczej do siadu na piętach

Dziecko będące w tym okresie rozwojowym, jak już wcześniej wspomniano, uzyskuje pozycję siedzącą.

Samodzielnie siada najpierw z pozycji pronacyjnej wykorzystując:

a.    pozycję czworaczą

b.    pozycję amfibii

Ryc. 109 Przechodzenie do siadu z pozycji czworaczej

111