Pedagog 19
gogicznych, 6. organizacji szkolnictwa razem z administracją, finansami : statystyką szkolną. Nie wymieniłem takich działów, jak oświata dorosłych. organizacja szkolnictwa zawodowego, organizacja oświaty rolniczej -ub też organizacja wczasów. Działy te, chociaż i nie stanowią odosobnionych teoretycznie dyscyplin, mogą być ze względów praktycznych wyodrębnione w osobne katedry czy docentury — tak samo zresztą jak pedagogika specjalna, metodyka wychowania muzycznego czy metodyka nauczania języków, czy też takie techniczne dyscypliny, jak radio w szkole, nim w szkole itp. W .powyższym katalogu katedr pedagogicznych pominąłem również teoretyczne nauki będące fundamentem dyscyplin pedagogicznych, gdyż przyszły pedagog będzie mógł studiować je na odpowiednim wydziale: fizjologię ogólną na wydziale przyrodniczym lub lekarskim, psychologię, socjologię i dyscypliny filozoficzne (logikę i teorię poznania, historię filozofii) na wydziale humanistycznym.
Jeżeli pewne minimum wiedzy z wymienionych dyscyplin powinno być wspólną podstawą każdego pedagoga, to pogłębione studia możliwe są, oczywiście, tylko w jednym, dwóch z wymienionych powyżej działów srućiow pedagogicznych. Wybór tych działów zależeć będzie od praktycznej zawodu, który przyświeca ■ pedagogowi, lub od teoretycznych jego zainteresowań, zwłaszcza dla tych, których ambicją jest praca naukowo-badawcza. Przyszły wykładowca przedmiotów pedagogicznych w zakładach kształcenia nauczycieli będzie musiał skupić się przede wszystkim na studiowaniu pedagogiki ogólnej i organizacji szkolnictwa, kombinując te nauki z pogłębionym studium psychologii lub socjologii wychowawczej, lub historii wychowania, zależnie od zainteresowań. Przyszły psycholog szkolny lub pracujący w poradni psychologicznej będzie musiał wybrać przede wszystkim psychologię i fizjologię wychowawczą pogłębiając również swoje studia z socjologii wychowawczej i pedagogiki społecznej. Ten, kto zamierza pracować w poradnictwie zawodowym, musiałby obok fizjologii wychowawczej ze zwróceniem specjalnej uwagi na psychotechnikę zająć się w sposób pogłębiony organizacją szkolnictwa, zwłaszcza zawodowego. Przyszły oświatowiec musiałby specjalne studia w dziedzinie oświaty dorosłych kombinować ze studium organizacji wczasów oraz socjologii wychowawczej i pedagogiki społecznej. Zaś ten, kto ma zamiar pracować w administracji szkolnej, musiałby skupić się na studiowaniu organizacji szkolnictwa (razem z administracją, statystyką i finansami), pogłębiając równocześnie swoje wiadomości w dziedzinie historii wychowania, zwłaszcza szkolnictwa, i pedagogiki ogólnej. Nieco pogłębione studium pedagogiki, jako filozofii stosowanej, nie zaszkodziłoby żadnej z wymienionych powyżej specjalności, gdyż dyscyplina ta stanowi jak gdyby samorefleksję, tj. uświadomienie sobie całego zespołu nauk pedagogicznych, i dlatego słusznie często się nazywa pedagogiką ogólną.