pi7

suwa się ku dołowi i w lewo, zaś powiększenie prawej komory może spowodować jego przesunięcie w stronę lewą. Ponadto podczas przesunięcie śródpiersia na skutek np. odmy opłucnowej także zmienia lokalizację pulsu koniuszkowego. Zdecydowanie większe jest ono u pacjentów z niewydolnością lewej komory serca, może się je określać jako rozlane.

• okolica dołka podsercowego. Badając tę okolicę można zbadać czy nie jest powiększona prawa komora, lub czy nie ma nadmiernego tętnienia, które może być związane z obecnością tętniaka aorty.

Obszary okolicy przedsercowej ilustruje rycina 1

Ryc. 1

[Źródło: Tatoń J, Czech A. Diagnostyka internistyczna . Podręcznik dla lekarzy i studentów. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2002, s.384.

Ryc. 27.5 Typowe miejsca oglądania i palpacji tętnień na przedniej ścianie klatki piersiowej (...)]

Kluczowe znaczenie w badaniu serca ma jego osłuchiwanie. Serca powinno się osłuchiwać membraną stetoskopu, ale również lejkiem, który pozwoli usłyszeć niskie dźwięki (szczególnie jeśli będziemy osłuchiwać na koniuszku dwa dodatkowe tony serca trzeci (T₃) i czwarty (T₄). Zanim przystąpi się do oceny głośności i czystości tzw. tonów serca należy określić częstotliwość pracy serca i jego miarowość, konfrontując osłuchiwanie koniuszka serca z tętnem na tętnicy promieniowej. Celem jest uchwycenie zjawiska tzw. deficytu tętna jakie ma miejsce w zaburzeniach rytmu np. w migotaniu przedsionków.

Osłuchując serce skupiamy identyfikujemy dwa podstawowe tony serca, które to powinno się słyszeć w warunkach fizjologii. Są to ton pierwszy (Ti) i ton drugi (T₂). Tony te są pewnymi dźwiękami, które powstają podczas