PICT6433

Dla zweryfikowania tak określonej hipotezy, koniecznym jest dobranie dwóch, w miarę porównywalnych grup dzieci, z których jedna, stanowi grupę eksperymentalną „Kx", druga grupę kontrolną ..K". Koniecznym jest także, sprawdzenie poziomu wiadomości d/icci, tj. dokonanie wstępnego pomiaru istniejącego poziomu wiedzy dzieci nt. zasad ruchu drogowym, przed wprowadzeniem czynnika eksperymentalnego. W badaniu przyjęto, ze grupa eksperymentalna „I£x" uczy się zasad ruchu drogowego „metodą praktyczną”. Metoda ta polega na systematycznym wychodzeniu uczniów wraz z nauczycielem podczas zajęć lekcyjnych, na skrzyżowania ulic, na jezdnie, drogi, place, ilp. po to, aby obserwować zachowanie się ludzi oraz pojazdów mechanicznych na ulicach, skrzyżowaniach, przejściach dla pieszych, na pasach, ilp. W grupie kontrolnej „k” nic podejmujemy takich działań, gdyż nauczyciel uczy dzieci zasad ruchu drogowego metodą tradycyjną, tj. w klasie. Po zrealizowanym programie nauczania, dokonujemy ponownego pomiaru poziomu wiedzy dzieci o zasadach poruszania się ludzi i pojazdów na drogach, skrzyżowaniach i ulicach, w obu badanych grupach. Jeżeli okaże się, że poziom wiedzy, będzie większy w grupie eksperymentalnej ,JBx” niż w grupie kontrolnej „k”. to możemy wnioskować, k między czynnikiem eksperymentalnym „Cx” - który stanowiła „praktyczna metoda nauczania" i będącym jej następstwom, poziomem wiedzy dzieci o zasadach poruszania się ludzi na ulicach i jezdniach „y”, zachodzi związek przyczy-nowy, w którym „C.\" jest przyczyną a „y” skutkiem. Wniosek taki jest uprawniony, ponieważ zebrane w wyniku badań dane spełniają dwa kanony J.S. Milla, tj. kanon jednej zgodności i kanon jednej różnicy.

W podanym przykładzie, kanon jednej zgodności został spełniony, ponieważ wyższy poziom wiedzy dzieci o zasadach poruszania się ludzi na jezdniach, skrzyżowaniach i ulicach wystąpi! wszędzie tam. gdzie stosowano „praktyczni metodę nauczania", co oznacza, że między „Cx" - czynnikiem eksperymentalnym a zmienną zależną „y” zachodzi związek przyczynowy.

Także kanon jednej różnicy został spełniony, ponieważ wszędzie tam, gdzie nic stosowano „metody nauczania praktycznego” Cx, tam poziom wiedzy o zasadach poruszania się ludzi na jezdniach, skrzyżowaniach i ulicach był niższy. Możemy wnioskować, iż między zjawiskiem „Cx" czynnikiem ckspeiymcntalnym a zmienną niezależną „y” zachodzi związek przyczynowy. W naszym przypadku oznacza to, że wysokiego poziomu wiedzy o zasadach ruchu drogowego nic zanotowano tam. gdzie nie stosowano praktycznej metody nauczania - Cx.

6.3. Techniki eksperymentu

Wykorzystywane w badaniach pedagogicznych techniki eksperymentów, opierają się na Millowskim kanonie jednej różnicy. Jest to schemat jednego bodźca ujętego zwykle dwuwartościowo. Zgodnie z tym kanonem, do przeprowadzenia klasycznego eksperymentu, wybiera się zwykle dwie grupy badawcze np. dwie klasy szkolne lub dwie grupy uczniowskie, zbliżone do siebie pod możliwie wszystkimi dającymi się stwierdzić najważniejszymi cechami. Grupa, do której zostaje świadomie wprowadzony czynnik eksperymentalny (może nim być np. nowa metoda nauczania, podręcznik, program lub inna zmienna niezależna), nazywamy grupą eksperymentalną. Drugą grupą, do której nic wprowadza się czynnika eksperymentalnego, nazywamy grupą kontrolną, która stanowi układ odniesienia względem grupy eksperymentalnej. Tworząc grupę kontrolną, która nic jest poddawana oddziaływaniom czynnika eksperymentalnego, badacze kontrolują czynniki związane z przeprowadzeniem eksperymentu. Grupy uczniów objętych badaniem powinny być homogeniczne a uczniowie wchodzący w ich skład, nie powinni się zbytnio różnić pod względem ich podstawowych cech, takich chociażby jak: pleć, wiek, poziom nauczania, pochodzenie społeczne, miejsce zamieszkania, itp., które to cechy mogłyby mieć wpływ na ostateczny wynik eksperymentu. Przy doborze grup należy przede wszystkim kierować się logiką oraz zdrowym rozsądkiem. Z tych m.in. powodów, niezmiernie ważnym jest. aby zwracać szczególną uwagę na właściwy dobór osób do badań. Potwierdzeniem lub zaprzeczeniem, iż. badane grupy są porównywalne, powinny być badania wstępne (tzw. pretest), lub wstępna ocena osób biorących udział w eksperymencie pod względem tych cech osobowych, które mogą wpływać na jego wyniki.

Metoda eksperymentu może wystąpić w wielu odmianach, które określa się technikami eksperymentalnymi. Są nimi najczęściej:

1.    Technika jednej grupy.

2.    Technika grup równoległych tzw. technika klasyczna.

3.    Technika grup rotacyjnych tzw. grup przemiennych.

4.    Technika czterech grup - technika Salomona.

a) Technika jednej grupy

Technikę jednej grupy stosuje się wówczas, kiedy dobranie do badań dwóch grup. zbliżonych pod względem podstawowych cech. jest trudne bądź niemożliwe. Polega ona na dokonaniu pomiaru wstępnego, np. poziomu wiedzy uczniów lub pewnych umiejętności w jednej grupie w dwóch różnych punktach czasowych, tj. przed wprowadzeniem czynnika eksperymentalnego i po pewnym czasie. np. po miesiącu, półroczu, czyli po zadziałaniu czynnika eksperymentalnego. W technice tej. badana grupa stanowi sama dla siebie punkt odniesienia. Oznacza to, że pełni ona w badaniach podwójną rolę, tzn. jest zarówno grupą eksperymentalną, jak i grupą kontrolną. Owa podwójna rola powoduje, że uzyskane za pomocą tej techniki wyniki, budzą zazwyczaj duże zastrzeżenia, co do ich wiarygodności. W przypadku konieczności stosowania tej techniki eksperymentu należy:

1S1