61109

Dla zrozumienia współczesnych problemów globalnych konieczne jest zwrócenie uwagi na fakt iż okoliczności wybuchu, przebiegu i skutków tych ogromnych wydarzeń mają do dziś wpływ na kształtowanie się problemów, które nas interesują ( I-II wojna światowa). Nie można w jednoznaczny sposób określić, kiedy rozpoczęły się procesy globalizacyjne. Niewątpliwie jednak na procesy te istotny wpływ miały w/w wydarzenia. Po roku 1945 w rezultacie wielu konfliktów regionalnych wojen i wstrząsów społecznych nastąpił rozpad systemu kolonialnego, europejskie metropolie utraciły kontrolę nad swą kolonialną peryferią. Powstał tzw. Trzeci Świat, nazwa używana od lat pięćdziesiątych naszego stulecia dla zbiorowego określenia wielu nowych pokoleniowych państw w Afryce i Azji, państw liczących setki milionów mieszkańców, słabo rozwiniętych, biednych a często wręcz głodujących. Formalna w znacznym stopniu niepodległość tych państw, ich zacofanie, wyłoniły problemy teoretyczne. Postawiono pytanie: co dalej z tą olbrzymią światową peryferią? Wtedy właśnie zrodziła się teoria modernizacji Trzeciego Świata, który dla tego celu miał pójść drogą wyznaczoną przez swoje dawne centra, rozwinięte kraje kapitalistycznego Zachodu. Trzeci Świat miał przyjąć zachodni system ekonomiczny, zachodnią technologię i system wartości.

Teoretycy modernizacji łączyli zwykle tę drogę rozwoju z akceptacją zachodniego modelu demokracji. Typowym i reprezentowanym dla tej teorii działem jest opublikowana w 1960 roku praca badacza amerykańskiego W. Rostowa pod tytułem "Stadia ekonomicznego wzrostu: manifest nie-komunistyczny". Teorie w niej zawarte były z jednej strony optymistyczne, oparte na przeświadczeniu o decydującej sile techniki i technologii jako czynników rozwoju, z drugiej strony były wyraźnie pod wpływem ówczesnych potrzeb ideologiczno-propagandowych.

Podstawą teoretyczną współczesnych badań problemów globalnych jest właściwe podejście systemowe. Występuje ono przede wszystkim w formie tezy o "systemie świata", jest to teza, która ujmuje całą nasza planetę jako rodzaj systemu, kładąc zwykle nacisk na aspekt ekonomiczny, na "ekonomikę świata". Tę właśnie tezę teoretyczną rozwijaną w nauce od lat siedemdziesiątych XX wieku, uznaje się dziś powszechnie za nowy