[•iul '.ikow.i nv» charakter odpowicJztalnoś<.i osobistej np. >% przypadku pa. duinika. płatnika czy inkasenta; lub rzeczowej {jak w przypadku hipoteki przy-murowej czy zastawu skarbowego). Odpowiedzialność osobista może być pnjy tym ogiaiuc/ona do pewnej wysokości bak np. odpowiedz;alncwć podatkowa zapisobiercy).
Zasadniczo dłużnik podatkowy jest jednocześnie podmiotem odpowiedzialnym za swój dług. Odpowiedzialność może mieć jednak szerszy zakres i przybierać postać odpowiedzialności za dłucj cudzy, f co stanowi istotę odpowiedzialności osób trzecich. Funkcja tej instytucji • podobnie jak wielu innych instytucji ogólnego prawa podat-c kowego - polega na wzmocnieniu pozycji wierzyciela podatkowego. W pewnych sytuacjach może on bowiem dochodzić spełnienia świadczenia nie tylko bezpośrednio od pierwotnego dłużnika podatkowe go, ale również od dodatkowych, wskazanych w ustawie osob.
Pierwotnym dłużnikiem może być /aiówi-.ii podatnik oraz jego następcy prawni. i.ik i płatnik lub inkasent. Pud względem przedmiotowy m odpowiedzialność osoby trzeciej /.a dług piet wutr.ego dłużnika podatkowego i« >: przede wszystkim odpowiedzialnoś. a za zaległości podatkowe. ale także u ile przepis;. s/«ZCgólnr me stanowią inaczej - za odsetki za zwłokę1 od zaległości podatków ydi, niczwió-ś tine w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług wraz z oprę-cen Rwaniem naliczonym ud ty. ii zaliczek, a także za koszty eg/.ekuc yinc
Relacu prawna odpowiedz UI n ośe i, łącząca wierzyciela jsodatkowego i osobę trzecią p:/vp.:::ii;;a w dużym stopniu stosunek z.ol>owi j/.mtowy, dlatego osobę trzeć i.;, można w pewnym uproszczeniu nkn-slm mianem dłużnika podatkowego w szerokim znaczeniu tego terminu, a rdze ę łączącą osi z wie Icrr. podatkowym dosiinkieni zobowiązaniowym. ReLiia ta posi ała icehak pewną specyfikę Ogólnie rzecz biorąc, obowiązek ciążący na osobie lizecicj polega na spełnieniu zamiast dłużnika pierwotnego świadczenia, do ak igobyl on zobowiązany /wiązek ze stosunkiem zobowiązaniowym łączącym wierzyciela podatkowego z pierwotnym dłużnikiem podatkowym r.ic ogranicza mc tylko do treści znhon ąz riia Zarówno powstanie tego siosimku prawnego, iak i icp> ustanie jest związane z istnieniem zobowiązania pierwotnego Wygaśnięcie w> bowiązania pierwotnego będzie, co do zasady, pociijgału z,-, sobą wygaśnięcie cd jM'wicdz:a!nościo*ob> t:z«\ u Podobnie zaspokojenie Wierzyc tria podatkowego przez.osobę trzecią wywoła skutek w postać: wygaoiię. a obowiązku spel.n.eitia świadczenia podatkowego przez pierwotnego dłużnika podatkowego
Powstanie odpowiedzialności osoby ti/cciei wymaga z reguły przeprowadzeniu w pierwszej kolejności postępowania podatkowego w stosunku do picrwctuegu dłużnika podatkowego. Wyjątek w tym zakresie ptzewiduir art. 1 OS $ 3 op. duty*
Cr.). v przypadku wystawienia tytułu wykonawczego na podstawie deklaracji, oraz ar. II? * 4 op. który znajduje zastosowanie do odpowiedzialności wspólników spółek osobowy* ii za zaległości podatkowe spółki. (>>ta:ni / wymienionych przep: sów .stosuje się także odpowiednio do odpowiedzialności osób prawnych przejmują; '.. 'a uh powstałych w wyniku podz.ału. jeśli skutkiem podziału jest wykreślenie .isoby prawnej dz icJonej z w l.is* swego rejestru (por. art. 117 $ 4 op).
Orzeczenie o odpowiedzialności osoby irzcc»i n. Aiępu ic po przeprowadzeniu postępów..ma podatkowego, w któiym organ podatkowe weryfikuje wystąpienie przesłanek te; odpowiedzialności. Niezależnie od sposobu powstania pierwotnego zobowiązania, za które odpowiada osoba trzecia, zobowiązanie osoby liże* icj w każdym przypadku powstaje popiz.cz dorę* zenia tej osobie decyzji o odpo-wiedzialiuiśs i podatkowej Decyzja ta ma zatem cha.-akter d«s ;./ji konstytulyw jięi. Prawo do je; wydania wygasa j>o upływie * l.u <xi końca oku kalendarzowe go. w którym powstała zaległość podatkowa dłużnika pierwotnego, natomiast przedawnienie zobowiązania wynikającego z tej decyzji następuje po upływie i lat od końca roku kalendarzowego, w którym została doręczona decyzja o odpo wiedziałnoś* i piululkowej osoby trzeciej.
Termin płatności należności ustalone w de* yzii o odpowiedzialności osoby trzeciej wynos: 14 dni. Piz.ekro.zs-nii- tego terminu skutkuje koniecznością zapłaty odsetek za zwlokę, nali* zonych pu dniu wydania decyzji. W odniesie mu do /ni u>w ni z. m ia osoby trzeciej znajdują odpowiednie zastosowanie In/.nc reguła*ie prawnc dotyczące stosunku zobowiązania pndatkuwegu. '*V *.\/*gól-ności osoba trzecia może spełnić świadczenie pojsrzez potrącenie łub przeniesienie własności rzeczy lub praw n a ątkowy* li, j.-.k również może korzystać z ais; w spłacie należności w pusta* ii.di.iv zt-nia terminu płatności, rozłożenia :..i i aty lub uitio:/. ma.
Odpowiedzialność osób trzecich jest odpowiedzialnością solidarną z dłużnikiem pierwotnym. Oznaczj to. /<■ spełnienie świadczenia przez, dłużnika pier wolnego lub którąkolwiek z osób trzecich zwalnia wsz.ystk .li zobowiązanych. Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialność: podatkowi osoby trzeciej może być iesinak wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku dłużnika pierwotnego okazała >ię w całości ub w części bezskuteczna. W tym 'ensie mówi* możemy o odpowiedzialności subsydiarnej osc y trzeciej w stosunku do odpowiedzialnoś; i dłużnika pierwotnego.
Osoby liżecie mogą być pociągnięte do odpowiedzialności edyr.ie •* pizy padkuch przewidzianych w prawic podatkowym. NTejesl /..leni mn/liwe doszukiwanie się takiej odpowiedzialności na podstawie przepisów prawa cywilnego regulujących odpowiedzialność za dług, -udzy. Ordynacja podatkowa przewiduje z.unknięty katalog podmiotów Opowiadających jako osoby trzecie. Podmioty te zost.-.ly zaliczone do wspomnianego katalogu przede wszystkim z uwagi na ich