skanowanie0003

22 Bałtowie wschodni

Wszystkie te plemiona żyły na podobnym etapie rozwoju gospodarczo-społecznego, natomiast różniły się znacznie, jeśli chodzi o zwyczaje pogrzebowe. Dominującym typem gospodarki było rolnictwo, początkowo, do VI wieku stosowane w systemie wypaleniskowym, a następnie w ramach gospodarki sprzężajnej. Dane palynologiczne z X-XI wieku wskazują, że wśród uprawianych zbóż dominowało żyto. Dawało ono bowiem największe możliwości uzyskania dobrego plonu na lekkich glebach północno-wschodniej Europy i w stosunkowo ostrym klimacie. Drugie miejsce w zasiewach należało do pszenicy. Na znaczenie upraw zbóż u Bałtów wskazuje również wprowadzenie od XI wieku żaren rotacyjnych, które znacznie usprawniały pracę przy mieleniu ziarna. Hodowla była kolejnym istotnym działem gospodarki, a w jej ramach szczególne znaczenie przypisywano koniom, masowo składanym w darze grobowym zmarłym członkom społeczności. Z zajęć dodatkowych, uzupełniających możliwości żywieniowe, należy wymienić myślistwo, rybołówstwo i pszczelarstwo. Myślistwo dostarczało dodatkowo skór na ubiór i wymianę, produkty pszczele były również towarem poszukiwanym przez obcych kupców. Polowano z toporem i oszczepem, plemiona letto-litewskie używały bowiem rzadko łuku. Bałtowie znali koło garncarskie, ich naczynia nie odbiegały standardem od ceramiki produkowanej w analogicznych okresach u sąsiadów.

W V-IX wieku zaczęto ponownie użytkować grody porzucone w okresie rzymskim. Zostały one dodatkowo umocnione przez pogłębianie fos i podwyższanie wałów, które umacniano na nowo kamieniami i gliną, a na ich koronie wznoszono palisady. W ten sposób dawne obiekty grodowe nie musiały być przenoszone na nowe miejsca, a ich pradawna lokalizacja przydawała znaczenia istniejącej w danym miejscu tradycji osadniczej. Dalej były to jednak grody refugialne, stanowiące schronienie dla okolicznej ludności mieszkającej w osiedlach otwartych, użytkowanych przez kilka do kilkunastu rodzin. Domostwa początkowo miały konstrukcję słupową, później zrębową. Jedyną innowacją było w ich konstrukcji zastąpienie otwartych palenisk kamiennymi piecami. Od XIX wieku były na przykład prowadzone prace archeologiczne na takim wielokrotnie użytkowanym od okresu halsztackiego grodzisku w litewskim Kemave. To również typowy dla wczesnego średniowiecza obiekt refugialny, zwany na Litwie „pilkalnia”, z tym, że Kemave dodatkowo pełniło ważną funkcję ośrodka handlowego. Znaleziono tam wiele zabytków importowanych, monety i fragmenty wag, a nadto pozostałości produkcji metalurgicznej, co może wskazywać na podaż wyrobów żelaznych wytwarzanych na potrzeby obrotu handlowego.

Wśród plemion letto-litewskich rozwinięta była produkcja metalurgiczna, którą poświadczają liczne znaleziska żużla żelaznego. Z żelaza wyrabiano narzędzia i większość broni, a także elementy pasów i niektóre ozdoby. Od IX-X wieku produkowano również znacznie lepsze sierpy. Równie bogata była miejscowa wytwórczość jubilerska, oparta o surowce importowane. Ozdoby brązowe wykładano