skanowanie0004 (9)

Tabela 7.3

Wybrane biotransformacje (reakcje utleniania) z udziałem bakterii kwasu octowego

Sub strat	Produkt
etanol	kwas octowy
propanol	kwas propionowy
izopropanol	aceton
2-fenyloetanol	kwas fenylooctowy
glicerol	dihydroaceton
kwas mlekowy	acetoina
2,3-butandiol	ace toina
1,2-butandiol	kwas y-hydroksymasłowy i kwas bursztynowy
D-mannitol	D-fruktoza
D-sorbitol	L-sorboza
D-glukoza	kwas D-glukonowy
kwas D-glukonowy	kwas 2-ketoglukonowy i kwas 5-ketoglukonowy
1,5-pentadiol	kwas glutarowy
1,2-cykloheksanodiol	2-hydroksycykloheksanon

Rys. 7.1. Biotransformacja etanolu do kwasu octowego. 1 — dehydrogenaza alkoholowa, 2 — dehydrogenaza aldehydowa współdziałająca z NADP, 3 — dehydrogenaza aldehydowa współdziałająca z cyt ochronieni 553, 4 — oksydaza cytochromowa

H₂0+^0₂

Rys. 7.2. Biotransformacj a D-glukozy do kwasu D-glukonowego. 1 — dehydrogenaza glukozowa współdziałająca z NADP, 2 — oksydaza glukozowa, 3 — katalaza, 4 — hydroliza 5-glukónolaktonu (reakcja samorzutna lub enzymatyczna)    ^

cyt. 553    cyt. 553

utleń.    2red.

Do ■ważnych biotransformącji przemysłowych należy utlenianie D.-sorbitolu do L-sorbctzy przy użyciu Gluconobacter suboxydans:

H2C0H	h2coh I
HOCH	l c=o
HOCH i	-H, HOCH —>
HCOH	HCOH
HOCH	HOCH
h2coh	j H2C0H

Reakcja przebiega z wydajnością rzędu 90% i jest wykorzystywana w syntezie kwasu askorbinowego (witaminy C) z glukozy (rys. ,7.3). Metoda klasyczna może hyc zmodyfikowana przez wprowadzenie dalszych dwóch etapów mikrobiologicznych przy użyciu kolejno Gluconobacter oxydans subsp. melanogenes i Pseudomonas putida, dzięki czemu uzyskuje się przekształcenie L-sorbozy do kwasu 2-oksógulonowego poprzez L-sprbozon. Inne, teoretycznie możliwe,_: dró‘gi otrzymywania witaminy C polegają na mikrobiologicznym utleńianiu glukozy do kwasów oksoglukonowych (rys. 7.3.). .

L-askorbinowy

Rys. 7.3. Możliwe przemiany glukozy do kwasu askorbinowego. Grubymi strzałkami ciągłymi zaznaczono metodę klasyczną produkcji witaminy C, natomiast grubymi strzałkami przerywanymi metodę eliminującą etapy chemiczne na drodze od sorbozy do kwasu 2-oksogulonowego. Oznaczenia etapów mikrobiologicznych: 1 — G.oxydans subsp. suboxydans, 2 — G.oxydans subsp. melanogenes, 3 — Pseudomonas putida, 4 — •G,oxydans, 5 — Pseudomonas mildenbergii, 6— Pseudomonas fragi, 7 i 9 — Pseudomonas spp., Gluconobacter spp., 8 — G.oxydans subsp. melanogenes, 10 — Breuibacterium sp., H₂ — uwodornienie metodą chemiczną,

CH — inne' etapy chemiczne

209