34
KLASYFIKACJA ZJAWISK TURYSTYCZNYCH
groby i cmentarze słynnych zmarłych bądź pomordowanych osób. Są to także miejsca związane z wydarzeniami politycznymi np. Pomnik Stoczniowców w Gdańsku, zamordowanych przez komunistyczne władze w 1970 roku, Pomnik Górników z kopalni „Wujek” zastrzelonych w 1981 roku i wiele innych miejsc na terenie Polski i za granicą. Odwiedzane są nawet miejsca katastrof morskich i lotniczych oraz muzea temu poświęcone. Oglądane są miejsca śmierci np. paryski tunel, w którym zginęła księżna Diana, składnica książek w Dallas, z okna której strzelano do J.F. Kennedy’ego (Tanaś, 2009). Kolejne miejsca budzące zainteresowanie, to pola bitew, czasami częściej odwiedzane niż atrakcyjne zabytki (Battlefield Tourism). Takim przykładem może być miejsce bitwy pod Waterloo w 1815 roku. W Polsce największym zainteresowaniem cieszą się pola Grunwaldu, gdzie podobnie jak w wielu innych miejscach organizuje się inscenizacje bitew i walki rycerskie.
Foley i Lennon (1996) wprowadzili pojęcie „Dark tourism", czyli mroczna turystyka. Tym terminem określa się wyjazdy do miejsc katastrof, masowej śmierci, ludobójstwa i morderstw. Można powiedzieć, że jest to synonim tanatoturystyki. Podróże do miejsc niewolenia, handlu niewolnikami i ich tortur nazywa się „Slavery-heritage tourim”, natomiast podróże do miast podnoszących się z popiołów wojny, zgliszcz, zniszczeń lub izolacji - „Phoeni:c tourism” (Tanaś, 2009). Do grupy tego typu wyjazdów można zaliczyć odwiedziny miejsc związanych z działalnością mrocznych postaci z literatury lub filmu. Przykładem może być muzeum Frankensteina w Ząbkowicach Śląskich lub miasto Drakuli Sigishoara w Rumunii.
Na terenie Rosji istnieją biura podróży, które organizują wyjazdy np. do gułagów, dawnych obozów pracy. Celem przyjazdu turystów jest nie tylko obejrzenie danego obiektu pracy przymusowej, ale spędzenie tam w skrajnie trudnych warunkach kilku dni. W USA podobną „atrakcją” mogą być slumsy. Powstał projekt wybudowania sztucznego „miasteczka slumsów”, w którym turyści mogliby spędzać czas, doświadczając trudnych warunków życia. Oprócz zaspokojenia ciekawości zwiedzających ma on uzmysłowić turystom nędzę, w jakiej żyją ludzie w Ameryce Łacińskiej, Afryce i Azji.
Turystyka kosmiczna - brzmi nieco abstrakcyjnie, ale pamiętać należy, iż jeszcze kilkadziesiąt lat temu niemal nikt nie myślał o załogowych lotach w kosmos i misjach promów kosmicznych. Wraz z rozwojem podboju kosmosu pojawiły się marzenia zamożnych osób chcących chociaż przez chwilę popatrzeć z orbity na Srebrny Glob. Pierwszym w historii turystą kosmonautą był Dennis Tito, który od 28 kwietnia do 6 maja 2001 roku odbył za kwotę 20 min USD pierwszy turystyczny lot w kosmos. W 2002 roku kosmicznym turystą został Mark Shuttleworth z RPA, a w październiku 2005 roku ponownie Amerykanin Gregory Olsen. We wrześniu 2006 r. pierwszy raz w kosmos, jako turystka, poleciała kobieta - Anousheh Ansari. W 2007 kolejny turysta znalazł się w kosmosie - Charles Simonyi, a w 2008 roku szósta osoba jako turysta poleciała w kosmos. Był to Richard Garriott. Jaka będzie przyszłość takich eskapad, pokażą najbliższe lata. Pierwszy krok został już zrobiony.
21 czerwca 2004 roku odbył się pierwszy prywatny lot w kosmos. Statek kosmiczny o nazwie SpaceShipOne wzniósł się na wysokość 100 km. Pilot mógł przez kilka minut rozkoszować się stanem nieważkości i napawać się pięknym widokiem. Wielu obserwatorów uważa, że to prawdziwy przełom, który otworzy drogę nowej destynacji turystycznej i spowoduje boom na turystykę kosmiczną. Ocenia się, iż za ok. 10-15 lat pojawią się oferty wycieczek w kosmos po stosunkowo przystępnych cenach.
Turystyka zawodowa - jest nową, ciekawą formą turystyki. W niektórych krajach pojawiły się biura podróży specjalizujące się w organizowaniu wyjazdów grup zawodowych w celu poznania wykonywania ich zawodu na terenie innego kraju lub nawet na innych kontynentach.