skanuj0008 (47)

26 —

KLASYFIKACJA ZJAWISK TURYSTYCZNYCH

Modne stają się ośrodki typu spa i wellness. Na początku XXI wieku jest to nowa forma turystyki opierająca się na filozofii dobrego samopoczucia, którego tak bardzo brakuje współczesnemu człowiekowi. W miejscowościach uzdrowiskowych wprowadza się też i rozszerza inną ofertę urozmaicającą pobyt. Są to zwykle imprezy kulturalne lub rozrywkowe.

Turystyka kulinarna - określana również jako gastronomiczna. Jest to nowa i wciąż dynamicznie rozwijająca się forma turystyki. Warto ją wyodrębnić jako osobne zjawisko, chociaż dostrzega się pewne związki z turystyką krajoznawczą lub turystyką kulturową. W ostatnich latach zauważa się coraz powszechniejsze zainteresowanie serwowanymi w różnych częściach świata przysmakami, kuchnią regionalną. Są turyści, którzy podróżują np. szlakiem serów, win, odwiedzają jedynie regionalne restauracje, nie zwracając uwagi na zabytki lub inne atrakcje turystyczne. Niektóre regiony specjalizują się w tego typu produktach turystycznych. Powstają przewodniki kulinarne opisujące najbardziej charakterystyczne potrawy. W ostatnich kilku latach zjawisko to staje się coraz bardziej powszechne. Polska także nie pozostaje w tyle, tym bardziej, że specjały polskiej kuchni znane są również poza granicami kraju. Należą do nich promowane oscypki, kiszone ogórki, wędliny, różne gatunki chleba. Jest to oferta, na której także możemy skorzystać, rozszerzając rodzimy produkt turystyczny. W niektórych krajach europejskich specjały kuchni mają ustaloną markę i są nadal szczególnie eksponowane. We Francji takich produktów jest aż 130, we Włoszech 120, a w Grecji i Portugalii po 80. Turystyka kulinarna nabiera coraz większego znaczenia, szczególnie często odwiedzane są regiony znane z produkcji win. Wówczas mówi się o turystyce winiarskiej - enoturystyce. Miejsca te są wyjątkowo atrakcyjne, gdyż łączą elementy poznawcze z degustacją i sprzedażą. Pierwszy szlak na świecie śladem słynnych winnic i win powstał w Niemczech już w 1935 roku. Do najciekawszych krajów słynących z win należą: RPA, Nowa Zelandia, Chile, Argentyna, USA, a w Europie wiele krajów od Portugalii po Mołdawię.

Znane w Europie browary udostępniają część muzealną, zazwyczaj bardzo atrakcyjnie przygotowaną i w ten sposób zapewniają sobie również promocję. Jest to dobry przykład łączenia elementów poznawczych z kulinarnymi i industrialnymi.

Ekoturystyka - coraz częściej ludzie wyjeżdżają poza miasto, poza duże aglomeracje po to, by znaleźć się w innym, przede wszystkim czystym, nieskażonym środowisku. Przez ekotu-rystykę można rozumieć przebywanie na łonie natury, w czystym środowisku, z dala od ośrodków przemysłowych, industrialnego krajobrazu. K. Kożuchowski (2005) przez ekoturystykę rozumie „podróże, wycieczki i pobyty w naturalnym lub mało przez człowieka zmienionym krajobrazie, których uczestnicy świadomie respektują wartość środowiska przyrodniczego, pośrednio lub bezpośrednio przyczyniają się do jego ochrony”. Ekoturystyka bliska jest pojęciu turystyki zrównoważonej, przyjaznej środowisku i zgodnej z koncepcjami zrównoważonego rozwoju (Kożuchowski, 2005).

Amerykańska organizacja Ecotourism Society definiuje ekoturystykę jako podróż do naturalnych miejsc przyrodniczych, która z jednej strony pomaga chronić środowisko naturalne, a z drugiej podtrzymuje dobrobyt lokalnych mieszkańców (Zaręba, 2000).

Agroturystyka - jest to forma turystyki wiejskiej. Z definicji różni się jednak od niej, jest jak gdyby węższą specjalizacją. Polega na większej integracji ze środowiskiem wiejskim, w którym się przebywa. Często sam pobyt na wsi nazywany jest agroturystyką. Jednak aby można było mówić o gospodarstwie agroturystycznym lub o takich usługach, musi być spełnionych szereg warunków. Najważniejszym czynnikiem jest branie czynnego udziału