_______________________________________JEDNOCZĄCA SIĘ EUROPA
zapanowała wówczas prawie na całym kontynencie, a o jej sile najlepiej świadczy zwierzchnia rola papieża, uznawana często nawet przez władców państw. Większość Europy została zjednoczona przez wspólną organizację instytucji kościelnych, a zwłaszcza działalność zakonów, propagujących w różnych krajach nie tylko podobne formy religijności, ale nawet gospodarki rolnej. Funkcję spajającą ten wielki obszar pełniły także uniwersytety działające w powiązaniu z instytucjami kościelnymi. W Bolonii, Padwie, Oxfordzie czy Paryżu wykształcenie zdobywali studenci z wielu krajów europejskich, a językiem wykształconych Europejczyków stała się łacina, która miała podobne znaczenie jak dziś język angielski. W późniejszych czasach rola religii jako elementu integrującego Europę osłabła, wzmocniły się natomiast inne czynniki. Stopniowo coraz większego znaczenia nabierała współpraca gospodarcza poszczególnych państw. Stała się ona szczególnie silna od początków rewolucji przemysłowej u schyłku XVIII w., gdy rozwój wytwórczości i komunikacji wymagał koordynacji przekraczającej granice państw. Proces integracji w tych dziedzinach uczynił z Europy stosunkowo spójny organizm już w XIX w.
Niezmiernie ważnym czynnikiem integrującym narody, od czasów starożytnych aż po współczesne, pozostawała chęć wzmocnienia bezpieczeństwa danego obszaru. Argument ten zyskał nowy wymiar w XX w., po tragicznych doświadczeniach związanych z dwiema wojnami światowymi.
............... ........ ...........
W historii Europy były liczne przypadki zawierania sojuszy wojskowych i wystawiania wspólnych armii przeciwko wspólnemu wrogowi (przykładem jest odsiecz wiedeńska Jana III Sobieskiego). Miały one zwykle znaczenie krótkotrwałe. Większą rolę odegrało łączenie różnych jednostek politycznych, dokonywane nie poprzez zbrojny podbój, lecz drogą pokojową, w imię wspólnych korzyści politycznych lub gospodarczych. Pięknym przykładem takiego właśnie związku była unia polsko-litewska zawarta w 1569 r. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów panował jeden monarcha, był jeden sejm walny i jedna waluta, obydwa zjednoczone państwa zachowały natomiast swoje języki narodowe, odrębne urzędy, szkoły, kulturę i armie. Bogata historia Europy dostarcza także wielu przykładów na to, że wśród filozofów, pisarzy, naukowców i polityków rozważana