slanowanie3

natomiast glony żyjące w głębszych strefach, jak np. Laminaria i Delesseria, giną już przy kilkustopniowym mrozie. Morza zimne są ubogie w gatunki, ale za to brunatnice, jak np. Macro-nystis, Nereocystis osiągają tutaj rozmiary dorównujące wielkim , .klinom lądowym. —- •;    i.y

W morzach tropikalnych, bentos składa się z .brunatnie, kra-,'inorostów oraz zielenic z rodzin Caulerpaceae_} Dasycladaceae, ('odiaceae i Vąloniaceae„Morze -Sargassowe” znajdujące się na Oceanie Atlantyckim zasiedlane jest masowo przez brunatnicę /. rodzaju Sargassum (5 ton masy roślinnej przypada na 1 milę morską kwadratową).    ' - .

W morzach umiarkowanie ciepłych, np. w Morzu Śródziemnym, bentos składa się przeważnie z krasnorostów, brunatnie oraz kilku gatunków z rzędu Bryopsidales.

Plankton mórz tworzą przede wszystkim tobołki i okrzemki. Z tobołków do dominujących rodzajów należąc Exuviella, Pro-rocentrum, Dinophysis, Ornithocercus oraz Gymnodiniwrń, -.Peri-dinium i Ceratium, Z okrzemek do najważniejszych rodzajów planktonowych należą: Thalassiosira₃ Sceletonema, Cyclotella, Coscinodiscuś, Eucampia, Rhizosolenia, Chaetoceros, Biddulphia oraz Fragilaria, Asterionella, Tropidoneis i Nitzschia. Nanno-plankton mórz tworzą przede wszystkim przedstawiciele rodziny Coccolithophoraceae i Silicoflagellatae. Glony planktonowe występują w dużych ilościach, tak np. w 1 litrze wody powierzchniowej Atlantyku koło Wysp Owczych stwierdzono 32 000 komórek bruzdnic, 1600 komórek okrzemek, 54 000 komórek z rodziny kokolitowatych. Największa liczba komórek glonów w litrze wody występuje w. morzach zimnych w zasięgu chłodnych prądów morskich. Uwarunkowane jest to większą zawartością związków azotu i fosforu w wodzie. Substancje te, pobierane przez glony w górnych warstwach wody, wzbogacają warstwy głębsze po opadnięciu martwych komórek na dno. W morzach zimnych wskutek sezonowego i nocnego ochładzania się powierzchni mórz, następuje lepsze niż' w okolicach tropikalnych wymieszanie się warstw wodnych i w rezultacie tego bujniejszy jest rozwój planktonu. Podobne zjawisko stwierdzamy też i tam, gdzie zim-hay bogata w związki azotu i fosforu woda głębinowa wydostaje się Z prądami'morskimi na powierzchnię.    ^ ,' Woda rzek, jezior i stawów ulega zanieczyszczeniu/.juawet • wtedy gdy nie są do niej doprowadzone ścieki komunalne i'prze-1 myślowe. W ekosystemach wodnych obumarłe rośliny i zwierzęta ulegają na miejscu rozkładowi, powodując miejscowe zanieczyszczenie biotopu. Wody opadowe i wiatry wprowadzają do wody produkty lądowego obiegu materii zarówno z jego fazy mineralnej jak i organicznej. Ulewne deszcze., powodują spłukanie' z gleby nawozów i resztek roślin, które przedostają się do zbiorników wodnych. Obliczono, że. 20% nawozów azotowych wraz ze ściekami;zr pól uprawnych: wpływa do^; rzek. W\ ekosystemach w^nych zachodzą procesy samooczyszczania/ polegające na adsorpcji i resorpcji substancji zanieczyszczających przez . organizmy oraz na rozkładzie i mineralizacji rozpuszczonej materii organicznej przy udziale mikroorganizmów. Dzięki procesom samooczyszczania, zanieczyszczenia naturalne biotopu są szybko likwidowane* Przyjmuje się, że w rzece zanieczyszczenia są rozkładane gdy ich ilość w stosunku do wody-czystej wynosi 1:50 (Starmach, 1968),; W okręgach przemysłowych do rzek doprowadzane śą często ilości ścieków wielokrotnie przekraczające, te -normy. Pod wpływem ścieków zmienia się siedlisko życia, a pod wpływem tych zmian zmienia się skład gatunków tworzących biocenozę.

Na zmiany składu gatunkowego zbiorowisk rzek pod wpływem ścieków zwracali uwagę liczni badacze (Cohn, 1853; Hentzchel, 1916; Thienemann, 1918; Kolkwitz, 1935, 1950-; Fjerdingstad, 1964). Na początku XX w. Kolkwitz i Marsson (1902, 1908-1909) podali metodę oceny stopnia zanieczyszczenia wody opartą na zmianach składu gatunkowego organizmów wzdłuż całej strefy w rzece, w której przebiega proces samooczyszczania się wody. Wśród organizmów występujących w wodach zanieczyszczonych badacze ci 'Wyróżnili następujące grupy: polisaproby, czyli organizmy żyjące ■ w miejscach wpłynięcia ścieków oraz alfa-mezosaproby, beta-mezosoproby i oligosaproby, żyjące w kolejnych strefach postępującego, samooczyszczania się rzeki. Kolkwitz i Marsson ułożyli listy gatunków wskaźnikowych dla poszczególnych stref zanieczyszczonej ściekami samooczyszczającej się rzeki. Spisy