STR218

modernizacji życia szkoły, a także prowadzenia otwartego dialogu o życiu społeczny; i postawach obywatelskich.

2.    Dla właściwego przebiegu procesu edukacyjnego w szkole niezbędna jest świador występowania cech pożądanych i niepożądanych oraz ich konsekwencji. Problemy a powinny być integralną częścią procesu edukacji nauczycieli w uczelniach i kolegiac: oraz systemie doskonalenia nauczycieli, a także w pracy nadzoru pedagogicznej: i w czasopiśmiennictwie pedagogicznym.

3.    Efektywne kierowanie pracą uczniów i wspomaganie ich w rozwoju będzie możliwi dopiero wtedy, gdy określimy model szkoły nowoczesnej i jej atrybuty, a następne zostaną opracowane, przedyskutowane i przyjęte do stosowania pewne reguły postępowania i podziału zadać i czynności pomiędzy wszystkimi podmiotami edukacji

4.    Od władz i społeczeństwa należy oczekiwać lepszej i trwałej polityki w stosunku ć: zawodu nauczycielskiego, pomyślnego rozstrzygnięcia spraw statusu ekonomicznego i zawodowego nauczycieli, ich praw, obowiązków i powinności.

5.    W pracy z młodzieżą — przeżywającą dziś wiele problemów duchowych i socjalnych — nauczyciele powinni być bardziej otwarci na jej pytania, niepokoje, lęki, frustracje oraz chronić ją przed zagrożeniami patologicznymi. Wszyscy uczymy się nowej rzeczywistości i wyzwań cywilizacyjnych, uczymy się „sensu życia" i „sztuki przeżycia".

6.    Pamiętajmy o tym, że każda niepożądana cecha może zmniejszać szansę na lubienie szkoły i na humanistyczny sens edukacji.

* * *

Na pytanie: ,Jakie jest przeznaczenie człowieka?

— Jerzy Lec odpowiedział — Być nim. "

Na pytanie: ,Jakie jest przeznaczenie nauczyciela? — odpowiadam — Być nim".

Nie przychodzi to łatwo, szczególnie w okresie transformacji, która jest jednością szans i zagrożeń, zerwania ciągłości, radykalnej przemiany świata wartości i stylów życia. Ta sytuacja spiętrza trudności w pracy pedagogicznej. To nie może zniewalać, zniechęcać, ale także w sprzyjających okolicznościach wyzwalać inicjatywę, zachęcać do poszukiwania nowych rozwiązań oraz motywować do pracy nad sobą i z innymi.

W zawodzie nauczycielskim nadal nie straciła nic na aktualności myśl Seneki: Najmniej działa się tym, co się mówi, a więcej tym, co się robi, a najwięcej tym, kim się jest."

218