Syst Finansowy086

nowanie w sferze kreowania kredytu oraz tworzenia pieniądza bezgotówkowego (Kaźmierczak, 2003; Szpunar, 2000)¹.

Efekty realizowanych przez bank centralny zadań znajdują odzwierciedlenie w jego bilansie. Schemat bilansu (na przykładzie bilansu NBP) przedstawia tabela 2.2.

Tabela 2.2. Bilans Narodowego Banku Polskiego

Aktywa

Pasywa

I.    Aktywa podstawowe 1.    Złoto i należności w zlocie odpowiadającym międzynarodowym standardom czystości 2.    Pieniądze w walutach obcych i należności w walutach obcych od instytucji zagranicznych 3.    Należności w walutach obcych od instytucji krajowych 4.    Należności w walucie polskiej od instytucji zagranicznych 5.    Kredyty w walucie polskiej udzielone bankom krajowym 6.    Inne należności w walucie polskiej od banków krajowych 7.    Krajowe dłużne papiery wartościowe 8.    Należności od sektora rządowego II.    Pozostałe aktywa 1.    Środki trwałe i środki trwale w budowie 2.    Wartości niematerialne i prawne 3.    Finansowy majątek trwały 4.    Rozliczenia międzyokresowe czynne 5.    Różnice z wyceny 6.    Należności różne i zapasy

I.    Pieniądz gotówkowy w obiegu II.    Dłużne papiery wartościowe NBP w obiegu III.    Zobowiązania w walucie polskiej z wyjątkiem wymienionych w pozycjach I i II 1.    Zobowiązania wobec banków krajowych 2.    Zobowiązania wobec sektora rządowego 3.    Zobowiązania wobec innych instytucji krajowych 4.    Zobowiązania wobec instytucji zagranicznych IV.    Zobowiązania w walutach obcych, z wyjątkiem wymienionych w pozycji II 1.    Zobowiązania wobec instytucji krajowych 2.    Zobowiązania wobec instytucji zagranicznych V.    Inne pasywa 1.    Rozliczenia międzyokresowe 2.    Fundusze specjalne 3.    Zobowiązania różne 4.    Różnice z wyceny VI.    Rezerwy 1.    Rezerwa na pokrycie ryzyka zmian kursu złotego do walut obcych 2.    Rezerwy celowe VII.    Fundusze podstawowe 1.    Fundusz statutowy 2.    Fundusz rezerwowy VIILWynik finansowy

Źródło: Uchwala nr 10 Rady Polityki Pieniężnej z 16 czerwca 1999 r. w sprawie zasad rachunkowości, układu aktywów i pasywów bilansu oraz rachunku zysków i strat.

Wypełnianie przez bank centralny wyżej wymienionych funkcji wymaga zapewnienia mu wysokiego stopnia niezależności, chroniącej go przed wpływem określonych czynników zakłócających realizację statutowo przyznanych uprawnień dotyczących stabilności wartości pieniądza i systemu bankowego. Stopień owej

86

1

Szeroko na ten temat piszemy w rozdziale 3.