Syst Finansowy089

Natomiast ws'ród podstawowych zadań Europejskiego Banku Centralnego na szczególną uwagę zasługują:

•    organizowanie funkcjonowania ESBC w celu realizacji jego zadań przez EBC lub przez narodowe banki centralne,

•    podejmowanie decyzji i ich realizacja (samodzielnie lub wspólnie z narodowymi bankami centralnymi) w sferze akcji kredytowej i operacji otwartego rynku,

•    kształtowanie i realizacja polityki rezerw obowiązkowych,

•    realizacja polityki emisyjnej na podstawie wytycznych Rady ESBC,

•    administrowanie rezerwą dewizową ESBC oraz realizacja wspólnie z narodowymi bankami centralnymi operacji zagranicznych z krajami trzecimi,

•    organizowanie systemu rozliczeń pieniężnych wewnątrz i na zewnątrz Unii Europejskiej,

•    prowadzenie działalności statystycznej i analitycznej dotyczącej funkcjonowania ESBC oraz realizacja funkcji doradczych i opiniotwórczych.

Z punktu widzenia niezależności Europejskiego Banku Centralnego na szczególną uwagę zasługują regulacje dotyczące obszarów niezależności funkcjonalnej, instytucjonalnej, personalnej i finansowej (Baka, 1998; Baka, 2001; Solarz, 1999; Górska, 1999).

W sferze niezależności funkcjonalnej, w związku z wyraźnym określeniem celu ESBC, jakim jest utrzymywanie stabilności cen, konieczne staje się przyjęcie przez narodowe banki centralne takiego właśnie zadania odzwierciedlającego intencje traktatu z Maastricht. Inne zadania mogą być wykonywane przez narodowe banki centralne, ale nie może to zagrażać realizacji celu głównego.

Istota niezależności instytucjonalnej, wyrażająca się w niezależności banku centralnego od presji zewnętrznych, znalazła wyraz w zapisach traktatu z Maastricht i statutu ESBC zabraniających „EBC oraz poszczególnym krajowym bankom centralnym (wraz z ich członkami i organami dewizowymi) kierować się sugestiami organów, instytucji Wspólnoty, jak również rządów państw członkowskich albo innych stron lub przyjmować te sugestie przy sprawowaniu powierzonych im przez Wspólnotę Europejską zadań, uprawnień i obowiązków”¹².

Rozwiązywanie problemów dotyczących zapewnienia niezależności personalnej również opiera się na postanowieniach statutu ESBC:

•    gwarantujących ośmioletnią kadencję prezesa i członków zarządu oraz ich nieusuwalność z pełnionych funkcji,

•    wprowadzających zasady wyłaniania władz EBC w wyniku jednomyślnej decyzji państw członkowskich w porozumieniu z Parlamentem Europejskim i w wyniku uzgodnień z Radą Naczelną ESBC.

Kryteria niezależności personalnej wyrażone w przepisach statutu ESBC przeniesione są w sferę regulacji dotyczących powoływania władz banku centralnego. Wyrażają się one w tym, że prezesi wybierani są na co najmniej pięć lat oraz wyraźnie określone są warunki ich zwalniania z funkcji; w odniesieniu do innych członków organów kierowniczych stosuje się takie same reguły, jak wobec prezesa.

¹² A. Górska (1999), s. 6.

89