tpl
7

w tym celu kwas cytrynowy w ilości 0,5 na każde 100,0 wody. Ogrzewaniem łaźni wodnej przeprowadza się według ogólnych ustaleń. Uzyskany :górącj jeszcze odwar zobojętnia się przez dodanie 25 kropli 10% roztworu amóniąi na każde 100,0 użytej wody. Ma to na celu poprawienie smaku sporządzone! odwaru, a także zwiększenie jego trwałości.

Odwar z korzenia wymiotnicy można przygotować także w sposób uprosi i f| f czony, przez rozpuszczenie w wodzie suchego wyciągu. Wyciąg' ten, mianowany, zawiera taką samą ilość alkaloidów, jaka występuje w surowcń ' , mianowanym. Zatem zamiast 1 cz. surowca należy użyć 1 cz. wyciągu suchegoj

Wytrawianie saponin kwaśnych z surowców roślinnych najkorzystniej ;z$ % v chodzi przy pH 7. Środowisko należy zobojętnić wodorowęglanem sodu, doda-, jąc go do wody o temperaturze pokojowej w ilości 0,1 na każdy gram użytego;. , ;• ■ surowca. Dalsze przygotowanie odwaru przebiega według ogólnych prawideł;

Tak należy sporządzać odwar z korzenia pierwiosnka i korzenia krzyżownicyt. Natomiast odwar z korzenia mydlnicy nie wymaga alkalizowania środowiska^ ponieważ występujące w smov*cu sapomn.j są    iozpuszczalnc vr wouzie..,;...

lekko kwaśnej.

Ze względu na ograniczoną trwałość w środowisku wodnym wytrawianych składników czynnych, a także możliwości skażenia mikrobiologicznego, macer . raty, napary i odwary powinny być przyrządzane ex tempore.    ’

1.3.3

Nalewki

^:v^!ę‘^vV

|| V

Nalewki (Tincturae) są płynnymi, nie zagęszczonymi preparatami, otrzymany^; - -mi w wyniku wytrawiania suchych surowców roślinnych lub przez rozpusllf czenie wyciągów suchych. Jako rozpuszczalnik stosuje się alkohol etylowy i jego mieszaniny z wodą i niezmiernie rzadko eter etylowy.

Nalewki sporządzone przez wytrawienie jednego rodzaju surowca określa się mianem nalewek prostych (Tincturae simpliceś), a przygotowane przez wytrawienie kilku różnych surowców — nalewek złożonych (Tincturae conj\, ■ positae).

Niektóre farmakopee wprowadziły sposób przygotowania nalewek przez rozpuszczenie wyciągów suchych. To proste postępowanie zastosowane zostało głównie do sporządzania nalewek alkaloidowych. Inne rozwiązania farmakopęf alne umożliwiają również przygotowanie nalewek złożonych przez zmieszanje; gotowych nalewek prostych. Istotną wadą tego rozwiązania jest możliwpjp zmian fizykochemicznych związanych z użyciem nalewek prostych o różnym.¹-' stężeniu alkoholu etylowego.

Według Farmakopei Polskiej nalewki należy sporządzać przez wytrawiani? . rozdrobnionych surowców roślinnych określonym rozpuszczalnikiem, met maceracji lub perkolacji. Dopuszcza się stosowanie innych sposobów zapewniających uzyskanie nalewki odpowiadającej wymaganiom farmakopealnym lub normom. Jednym z warunków optymalnego uzyskania wytrawienia surowca jest jego właściwe rozdrobnienie. Zagadnienie to precyzują również monografie farmakopei.    .    .

sproszkowanego surowca.

>••• Kolejnym czynnikiem aecydującym o prawidłowym przebiegu procesu wytrawiania składników czynnych jest właściwy dobór rozpuszczalnika. Znajo-; mość charakteru fizykochemicznego substancji czynnych pozwala na ustalenie, jaki rozpuszczalnik może być zastosowany do ich wyodrębnienia.

Tradycjonalnie większość nalewek sporządza się przy użyciu alkoholu etylowego o stężeniu 70%. Nie we wszystkich przypadkach zapewnia to otrzymanie preparatów o określonej trwałości.

Przeprowadzone w ostatnich latach badania wprowadziły konieczność stosowania indywidualnych technik otrzymywania nalewek, szczególnie w zakresie doboru optymalnego stężenia rozpuszczalnika. Taki sposób postępowania ma na celu maksymalne zwiększenie trwałości tej formy leku.

Nalewki z surowców silnie działających przygotowuje się metodą perkolacji w proporcji 1 cz. masy surowca na 10 cz. masy rozpuszczalnika i doprowadza do wymaganej zawartości substancji czynnych. W przygotowaniu pozostałych stosuje się przeważnie metodę maceracji w proporcji 1:5. Materiały wyjściowe

♦    •    t    i    '    *    •    •    •    •    ..T.

»i i cl ^Jpi ilitCtwOl clwj ^ LJ

Sporządzanie nalewek metodą maceracji. Farmakopea Polska V precyzuje, aby odpowiednio rozdrobniony surowiec, umieszczony w maceratorze, zalać określoną w poszczególnych monografiach ilością’ rozpuszczalnika i poddać wytrawianiu w zamkniętym naczyniu przez 7 dni, bez dostępu światła, w temperaturze pokojowej, przy częstym mieszaniu.

Po wytrawieniu i wyciśnięciu surowca cały macerat pozostawia się na 3 dni w temperaturze nie wyższej niż 15°C, po czym cedzi się i w razie potrzeby uzupełnia rozpuszczalnikiem do żądanej objętości. Metody maceracji zostały opisane w rozdz. 6.

Sporządzanie nalewek metodą perkolacji. Metody ogólne opisano w rozdz. 6. Wytrawianie surowca przeprowadza się w perkolatorze. W trakcie sporządzania nalewek tą metodą, opisaną również w Farmakopei Polskiej, można wyróżnić kilka etapów. W warunkach laboratoryjnych lub aptecznych przebieg jest następujący: odpowiednio rozdrobniony surowiec zwilża się określonym rozpuszczalnikiem i pozostawia na 2 — 3 h w zamkniętym naczyniu, w celu spęcznienia. Tak przygotowany surowiec przenosi się do perkolatora, układając równomiernie pod lekkim naciskiem, przy otwartym kranie spustowym, tak aby wykluczyć powstawanie miejsc nie wypełnionych rozpuszczalnikiem. Surowiec przykrywa się perforowaną płytką lub krążkiem bibuły obciążonej, np. kulkami szklanymi. Rozpuszczalnik dodaje się powoli, przy otwartym kranie spustowym, do całkowitego przykrycia surowca warstwą 2—3 cm. Kran spustowy zamyka się w momencie stwierdzenia równomiernego wycieku cieczy, a zebrany płyn wlewa do perkolatora. Perkolator nakrywa się pokrywą. Po 24 h otwiera się kran spustowy i zbiera perkolat. Szybkość wypływu cieczy zależy od rodzaju ekstrahowanego surowca oraz jego masy. Ubywający z perkolatora płyn wyciągowy systematycznie się uzupełnia, tak aby powierzchnia surowca była stale przykryta. Po zakończeniu perkolacji surowiec odciska się, a połączone płyny wyciągowe pozostawia na 3 doby w temp. do 15°C i cedzi.

Sporządzając nalewki z surowców silnie działających, o ściśle określonej zawartości składników czynnych, perkolację przeprowadza się używając 90% z ogólnej ilości przepisanego rozpuszczalnika. W otrzymanym perkolacie ozna-