tpl
8

cza się zawartość smamłcow czynnych i, w razie potrzeby, uzupśłmaMi^Ł czystym rozpuszczalnikiem do uzyskania nalewki o wymaganym stężeniu.' V,^T ' jj Trwałość nalewek. Trwałość nalewek jest na ogół ograniczona. 'RożpjijjflpK czone w nich składniki wielkocząsteczkowe ulegają z czasem koagulacji i‘pód- ^^ czas dłuższego przechowywania wydzielają się w postaci osadu. Zjawiskd może być przyczyną zmniejszania się zawartości związków czynnych na skutek' yj ich adsorpcji na powierzchni wytrąconego osadu. Jedną z przyczyn mepożądt||:M^ nych zmian chemicznych jest światło, katalizujące reakcje typu utieniaMa^C-i hydrolizy. Ujemny wpływ na trwałość nalewek ma również zmniejszenie' zawartości alkoholu etylowego, spowodowane np. jego wyparowaniem podczas- ‘ przechowywania. Dlatego wymagane jest przechowywanie nalewek w szczel---. , nych, ciemnych naczyniach, w temperaturze pokojowej.

Przeprowadzone w ostatnich latach badania nad poprawieniem trwało®}-. nalewek doprowadziły do opracowania indywidualnych technologii przygóto-- *‘ wywania niektórych z nich. Nalewki tak otrzymywane, na ogół przemysłowi);

Li VS ĆliOÓL AlijCj i jL,    i

powinna

FP V w nalewkach należy oznaczać: gęstość, zawartość alkoholu etylowego; zawartości substancji czynnych lub suchą pozostałość w nalewkach, w któ- / rych nie oznacza się zawartości substancji czynnych. Oznacza się również V

zawartość metali ciężkich. Przepisy Farmakopei Polskiej podają reakcje ja- -H kościowe, za pomocą których stwierdza się tożsamość nalewek. Określa się także zapach i barwę.    lit

■ ^ąaśmm.

Przykłady nalewek

■ - rtifflBBZ. ¹

Nalewka kozłkowa (Yalerianae tinctura) — FP V, syn.: krople walerianowfe-^'. Jest od dawna stosowanym lekiem o działaniu uspokajającym. Surowcem.:*.': wyjściowym jest część podziemna kozłka lekarskiego, wysuszona w temperatury;; rze nie przekraczającej 35°C. Nalewkę sporządza się przez 7-dniową maceracji'' y grubo sproszkowanego surowca alkoholem etylowym 70° w stosunku l:5.'yy;y

Valerianae radix (sito 0,5 mm) 200 cz.    •

Aethanolum 95°    676 cz.

Aqua    324 cz.    .

Świeżo otrzymana nalewka jest jasnobrązowym płynem o swoistym zapachiiy i smaku kozłka. Barwa nalewki nie może stanowić kryterium oceny, ponieważ' się zmienia i z biegiem czasu powoli ciemnieje. Sucha pozostałość w nalewce* kozłkowej powinna mieścić się w granicach 3 — 6%. Tożsamość jej sprawdza się za pomocą chlorku żelazowego; wystąpienie zielonego zabarwienia, a następnie wytrącenie ciemnozielonego osadu, świadczy o zawartości garbników. . .yyf Preparaty sporządzane ze świeżych korzeni kozłka odznaczają się aroma? tycznym zapachem estrów kwasu izowalerianowego, występujących w olejku

^eterycznym. Rozpad tych estrów w suchym surowcu powoduje powstanie Ę bardzo silnego i nieprzyjemnego zapachu wolnego kwasu izowalerianowego, " ' charakterystycznego również dla nalewki.

Nalewka z korzenia wymiotnicy (Ipecacuanhae tifictura) — FP IV. Żółto-| brunatna ciecz o gorzkim smaku. Powinna zawierać nie mniej niż 0,19% i nie . więcej niż 0,21% alkaloidów, obliczonych jako emetyna. Nalewkę sporządza się przez perkolację mianowanego korzenia wymiotnicy etanolem 70°:

Ipecacuanhae radix titratus    (sito 0,28 mm)    100 cz.    '

Aethanolum 95°    676 cz.

Aqua    324 cz.

Surowcem farmakopealnym jest mianowany (titratus), sproszkowany korzeń wymiotnicy, zawierający zespól alkaloidów izochinolinowych, głównie emety-nę, w ilości nie mniejszej niż 1,95% i nie większej niż 2%. Wytrawianie surowca

pi zcpisancj liUŚCa luzpusz^-

czałnika. W otrzymanym perkolacie oznacza się zawartość alkaloidów i w razie potrzeby rozcieńcza 70° etanolem do wymaganego stężenia.

• Nalewka z korzenia wymiotnicy, dzięki zawartym alkaloidom, zastosowana w małych dawkach działa wykrztuśnie, natomiast w większych dawkach — wymiotnie. Należy do wykazu B (środków silnie działających).

Nalewka opiumowa (Opii tinctara simplex ~ FP IV, syn. Opii tinctura, Meconii tinctura, Laudanum liąuidum). Jest brunatnoczerwoną cieczą o smaku i zapachu opium. Należy do środków odurzających (wykaz N). Nalewka powinna zawierać nie mniej niż 0,97% i nie więcej niż 1,03% bezwodnej morfiny.

Substancją wyjściową jest opium sproszkowane, surowiec znormalizowany, zawierający nie mniej niż 9,8% i nie więcej niż 10,2% bezwodnej morfiny. Nalewkę tę otrzymuje się przez macerację, ze względu na bezkomórkową strukturę surowca, w ten sposób, aby z 1 cz. opium sproszkowanego otrzymać ok. 10 cz. nalewki. Jako rozpuszczalnik stosuje się mieszaninę etanolu 95° z wodą:

Opium puheratum    10    cz.

Aethanolum    34    cz.

Aqua    66    cz.

Opium grubo sproszkowane należy zwilżyć w parownicy niewielką ilością wody. Po dokładnym wymieszaniu przenieść wilgotną masę do butli, pozostałość spłukać resztą wody i dodać przepisaną ilość etanolu 95°. Naczynie szczelnie zamknąć, zawartość dobrze wymieszać i macerować przez 7 dni. Po przesączeniu, w otrzymanym maceracie oznaczyć zawartość bezwodnej morfiny. W razie potrzeby nalewkę uzupełnić taką ilością podanej mieszaniny etanolu z wodą, aby uzyskać żądaną zawartość składnika czynnego. Potrzebną ilość rozpuszczalnika do mianowania preparatu można obliczyć, korzystając z następującego wzoru:

x = T(a-\)

gdzie:    x — ilość rozpuszczalnika w gramach potrzebna do mianowania nalewki,

T — ilość otrzymanego maceratu, a — % morfiny w maceracie.