trans0

trans0



376 Paul Ricoeur

kiego zasoby werbalne nieznane językowi łacińskiemu i pochodzącym od niego językom nowoczesnym- Szlaki przetarł Hermann Cohen, wyrażeniem der Seiende oznaczając przejście od rodzaju nijakiego do pierwszej osoby; jednakże wyrażenie der Seiende nadaj jeszcze należy do pola semantycznego Sein (zresztą pierwsi byli Grecy, którzy mówili ho on, a za nimi łacinnicy -qui est). Postępując jego śladem, Mendelsohn proponuje coś, co przed chwilą nazwałem przekładem-parafrazą; aczkolwiek nie oddala się od słownictwa filozoficznego, kiedy pisze: das ewige Wesen. Franz Rosenzweig waży się na coś jeszcze dziwniejszego i posuwa się jeszcze dalej, przekładając w ten sposób: „Gott aber sprach zu Mosche: Ich werde dasein, ais der ich dasein werde. Und sprachSo sollst du zu den Sóhnen Jisraels sprechen: ICH BIN DA schickt mich zu euch46. A więc: już nie Byt wieczny - już nawet nie Bytujący {der Seiende) - lecz Istniejący {der Da-Seiende) obecny wobec ludzkiego tu-bytowania47. Niewątpliwie podziwu godne są te twarde zmagania ze słowami48. Niemniej pozostaje faktem, że niemieckie słowa Da-Sein i werde nie oznaczają całkowitego zerwania ze słowem Sein, a tylko krańcowe rozszerzenie jego polisemii. To dzięki niej nowoczesny język usiłuje, na ile to możliwe, dosięgnąć czegoś, co enigmatyczna hebrajska formuła: ehjje aszer ehje na zawsze daje do myślenia, do granic wszelkiego przekładu49.

46    Franz Rosenzweig, dz. cyt., s. 37: „Jednak Bóg rzekł Mojżeszowi: Będę istnieć jako będę istnieć. I rzekł: Istnieje wysyła mnie ku wam”.

47    „Jasne jest - oświadcza Rosenzweig - że przy założeniu ich niewolniczej kondycji, nieszczęśni Hebrajczycy nie oczekiwali od Mojżesza wykładu ex cathedra na temat konieczności istnienia Boga. Potrzebne im było, z tych samych powodów co ich wahającemu się przywódcy, zapewnienie Boga jako bytu obok nich. W odróżnieniu od Mojżesza, który takie zapewnienie otrzymał z ust samego Boga, oni potrzebowali go w postaci potwierdzającej boskie pochodzenie zapewnienia rozjaśnienia ciemności starożytnego imienia boskiego”, R. Goetschel, dz. cyt., s. 272.

48    Odnotować należy również przekład hebrajskiego aszer za pomocą ais der, które nadaje powtórzeniu czasownika ton eksplikatywny: „Jako ten, który zawsze będzie tutaj, jako będę obecny w każdym czasie” — komentuje Martin Buber, Konigtum Gottes, III wyd., Heidelberg, 1956, s. 69, cyt. R. Goetschel, dz. cyt., s. 274.

49    "W ten sposób z powrotem dochodzimy do najbardziej przekonywających przekładów egzegetów współczesnych, w szczególności Hartmuta Gesego w: DerName Gottes im AT. (cytowany przez LaCocque’a, s. 315): „ich erweise mich, ais der ich mich erweisen werde” (ukazuję się jako się będę ukazywać). Ten przekład doskonale ilustruje ruch od interpretacji do przekładu, który udzielił tytułu mojemu esejowi.

Andre LaCocąue

SZULAMITKA

Pieśń nad pieśniami

„[Istnieją] różne metody [...], by daną książkę uczynić nieszkodliwą. 1) [Można] sprawić, żeby niepożądane fragmenty były nieczytelne [...]. Następny kopista utworzyłby tekst [...] z pustymi miejscami.

2) Innym sposobem byłoby [...] zacząć przekręcać tekst. 3) Najlepszą metodą byłoby wykreślanie całego ustępu i zastępowanie go nowym, mówiącym dokładnie coś przeciwnego”1.

Kobieta, której pochodzenie, a mianowicie to, że jest Szulamit-ką, zostanie ujawnione dopiero w rozdziale 7, nazywana jest także, poza innymi jeszcze, czułymi określeniami, szoszana (lilią); a zatem główna postać tej historii otrzymuje imię kwiatu. W ogóle obrazowy styl Pieśni z wyraźną przyjemnością posługuje się opisami zaczerpniętymi z przyrody (zob. np. 2, 8-17; 7, 11-14). Podkreśla to jeszcze niezwykły charakter poematu, ponieważ we wszystkich innych miejscach w Biblii hebrajskiej, jeżeli wspomina się naturę, to odgrywa ona rolę drugorzędną i służy do przekazania jakiegoś przesłania religijnego (por. Jr 1, 11: „I skierował Pan następujące słowa do mnie: »Co widzisz, Jeremiaszu?« Odrzekłem: »Widzę gałązkę drzewa czuwającego [migdałowego]«. Pan zaś rzekł do mnie: »Dobrze widzisz, bo czuwam nad moim

1

Sigmund Freud, cytowany przez Gayatri Chakravorty Spivaka w jego przedmowie do książki Jacques’a Derridy De la grammatologie, s. LXXVI. [W polskim wydaniu pt. O gramatologii, tłum. Bogdan Banasiak, Warszawa 1999, tej przedmowy nie ma; uwaga tłum.].


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
trans0 376 Paul Ricoeur kiego zasoby werbalne nieznane językowi łacińskiemu i pochodzącym od niego
trans5 366 Paul Ricoeur mego z monoteizmem Hebrajczyków; ani Platon, ani Arystoteles, ani stoicy, a
trans6 368 Paul Ricoeur nie stanowiio spekulatywnego monstrum. To, że parmenidejski Byt miaiby być
trans3 362 Paul Ricoeur szej przyczyny. Jeśli idzie o naturę samego sprawcy wszystkich rzeczy, odno
trans6 368 Paul Ricoeur nie stanowiło spekulatywnego monstrum. To, że parmenidejski Byt miałby być
trans7 370 Paul Ricoeur Błąd tak radykalnego stanowiska bierze się stąd, że oparte jest ono na zred
trans7 370 Paul Ricoeur Błąd tak radykalnego stanowiska bierze się stąd, że oparte jest ono na zred
trans9 374 Paul Ricoeur nie domaga się nowej „ofiary ze zrozumienia”, a tylko właśnie -innego rozum
trans9 374 Paul Ricoeur nie domaga się nowej „ofiary ze zrozumienia”, a tylko właśnie -innego rozum
trans7 370 Paul Ricoeur Błąd tak radykalnego stanowiska bierze się stąd, że oparte jest ono na zred
trans2 360 Paul Ricoeur siona zostaje do rangi nauki, oraz dokonuje się zerwanie pomiędzy teologicz
trans3 362 Paul Ricoeur szej przyczyny. Jeśli idzie o naturę samego sprawcy wszystkich rzeczy, odno
trans4 364 Paul Ricoeur zostanie powiedziane w Contra Gentiles: właściwe imię Boga według Księgi Wy
trans5 366 Paul Ricoeur 366 Paul Ricoeur nego z monoteizmem Hebrajczyków; ani Platon, ani Arystotel

więcej podobnych podstron