uz
5

nastawienia i wartości²⁸. Takie podejście do wiedzy posłużyło do zbJ! dowania ogólnego modelu tworzenia wiedzy²⁹.    ^{z u}"

Jak wcześniej zaznaczono, w niniejszej pracy nie zajmujemy _Sj problematyką tworzenia wiedzy. Jest to odrębny problem. Zakładam^ że w przedsiębiorstwie i w jego otoczeniu istnieje pewien zasób wie’ dzy o szczególnych właściwościach przejawiających się w istnieniu ochrony tej wiedzy bądź w jej podatności na ochronę. Interesuje nas więc zagadnienie ochrony istniejącej już wiedzy. Z tego punktu widzenia, za najważniejsze dla działalności gospodarczej kryterium podziału wiedzy, należy uznać kryterium dostępności do wiedzy, a tym samym możliwości swobodnego korzystania z niej. W ten sposób można wyróżnić trzy kategorie wiedzy:

•    wiedza w pełni dostępna — wolna,

•    wiedza j awna chroniona,

•    wiedza niedostępna - utajniona.

Pojęcie wiedzy wolnej (w pełni dostępnej) nie wymaga zbyt szerokiego komentarza. Jest to wiedza, która bez zastrzeżeń ze strony innych podmiotów może być wykorzystana w działalności gospodarczej. Składa się na nią wiedza ogólna i szczegółowa zawarta w publjj kacjach, podręcznikach, prezentowana w trakcie procesów nauczania i szkolenia, dostępna na różnych nośnikach, w tym komputerowych, w Internecie itd. Należy tu też wiedza, która wcześniej podlegała ochronie, lecz ochrona ta z określonych przyczyn ustała, np. z powodu upłynięcia okresu ochrony, unieważnienia praw wyłącznych, czy ustania tajemnicy.

Wiedza jawna chroniona to wiedza, która na danym terytorium i w określonym czasie podlega ochronie prawnej na rzecz określonego podmiotu. Jest ona dostępna dla innych podmiotów wyłącznie w sensie możliwości zapoznania się z jej treścią, natomiast nie jest dostępna w sensie możliwości jej zmaterializowania, gospodarczego wykorzystania. Korzystanie z tej wiedzy wymaga zgody jej właściciela.

a zarzą-

i

i

²⁸    t Nonaka, H. Takeuchi, Kreowanie wiedzy w organizacji, Poltext 2000, s. 14 i 15 oraz 25. Patrz też: M. Strojny, Organizacja ..hipertekstowa" dzanie wiedzą, „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa” 2001 nr 2, s 13 '

²⁹    I Nonaka, H. Takeuchi, Kreowanie..., jak wyżej, s. 15.