zu�ycie, trwa�o�� ostrza

Zużycie, trwałość    systemach trybologicznych, gdzie powierzchnie kontaktują się w ruchu względnym obrotowym, liniowym

występują problemy trybologiczne.Trybologi a - jest nauką o tarciu, zużyciu i smarowaniu.Podstawowe mechanizmy zużycia: 1.Zużycie adhezyjneW zużyciu tym zakłada się kontakt na mikronie równościach, w ruchu względnym w- obszarach mikro kontaktu powstają naciski i wzrost temperatury. Gdy temp. osiąga wartość 0,3 - 0,4 temp. topnienia, występuje zgrzewanie tarciow-e mikronie równości i w- ruchu względnym wyrywanie fragmentów- materiału. W przypadku skrawania efekt ten jest szczególnie widoczny przy obróbce narzędziami ze stali szybkotnącej i węglików- spiekanych powlekanych.2. Zużycie ścierne: Polega na usuwaniu zgrubień poprzez twarde wtrącenia lub plastyczne nierówności3. Zużycie zmęczeniowe Wytrzymałość zmęczeniowa polega na powstawaniu szczelin zmęczeniowych i wykruszeniu fragmentów-materiału.4. Zużycie chemiczneRoztwarzanie chemiczne - skutek obecności agresywnych środków-.W procesie skrawania niezależnie od temperatury występuje łączny efekt kilku mechanizmów.Formy zużycia narzędziW praktyce stosuje się kilka: 1. Zużycie ścierne powierzchni przyłożenia, które występuje najczęściej w stabilnych warunkach czasu; występuje w obrębie naroża od strony głównej pow-. przyłożenia i pomocniczej pow-. przyłożenia.2. Zużycie pow-ierzchni natarcia prowadzące do powstania rowka (krateru) - przyczyną jest reakcja chemiczna zależna od prędkości skrawania, ale jest to łączny efekt zużycia ściernego i dyfuzyjnego.3. Zużycie adhezyjne jest związane z powstawaniem i zrywaniem narostu. Szczególnie podatne są narzędzia bez powłok, ze stali nierdzewnych i aluminium.4. Łączne efekty zużycia adhezyjnego i utleniania- w przypadku obróbki materiałów- o bardzo niskiej przewodności cieplnej, koncentracja ciepła może prowadzić do zużycia skoncentrowanego zwanego karbem. Najbardziej podatne są stale nierdzewne i stale żaroodporne.5. Zużycie mechaniczne objawia się w-wykruszaniu lub wyłamywaniu krawędzi narzędzia, przyczyn jest dużo. Są to np. nadmierne naciski (zbyt duża głębokość skrawania i posuw-), drgania, wtrącenia piasku w materiale przedmiotu.6. Efekty termiczne, które objawiają się w- pęknięciach (głównie w- obróbce nieciągłej), wskutek szoków- termicznych. 7. Odkształcenia plastyczne - wskutek mięknięcia mat. narzędziowego, może nastąpić deformacja ostrza bez jego ubytku.