I*
wspólni dyskusja md uzyskanymi wyrakami. Natomiast w przypadku, gdy każda grupa \vykocoje inne zadania. to po ich wykonaniu następuje prezentacja wyników praet poszczególne pupy. W ten sposób wszyscy uczniowie uzyskują pewną całość wiedzy.
Praca gnąwwi posiada dozę wartości wychowawcze i kształcące, które są powszechnie znane, (kupy mogą mieć charakter stały i doraźny.
Oprócz lekcji, które są dominującą formą kształcenia na niższych szczeblach edukacji szkolnej, we wszystkiego typu szkołach stosowana jest także szeroka gama innych form kształcenia, Są to formy, które występują tylko w edukacji na poziomie szkół podstawowych oraz takie, które w zasadzie charakterystyczne są tylko dla szkół wyższych. Ponadto są i takie, które stosowane są (choć w różnym zakresie) ni wszystkich etapach edukacji (w tym także w szkolnictwie wyższym). Większość i och realizowana jest w szkołach (uczelniach), a pozostałe - w obiektach pozaszkolnych (op. muzeach) lob w terenie (np. wycieczki, „zielone szkoły'). W dalsaj części lego podrozdziału zostaną omówione formy, które są lub mogą być stosowane w edukacji szkolnej na różnych jej poziomach. Kolejność omawiania poucttfóbych form nie wynika ani z ich ważności, ani i powszechności stawania. Jest po prostu przypadkowa. Niektóre ż omawianych tutaj form uznmac są również za metody i jako takie były już częściowo scharakteryzowane,v
7X1. Wykład
Wykład jako metoda kształcenia został szczegółowo scharakteryzowany w po* przędna rozdziale. Wspomniano tam również, ze wykład uznawany jest też za formę kształcenia jeśli wypełnia on całą jednostkę lekcyjną (dydaktyczną). Z taką sytuacją Rumy do czynienia główne w kształceniu studentów. W zależności od realizowanych celów, treści oraz uczestników zajęć mogą być wykorzystywane różne rodzaje wykładów. W szkołach wyższych wykład należy do podstawowych fora kiztiletflii Może poprzedzać ćwiczenia lub umc zajęcia, np. hospitacje zajęć w szkole, ile może stanowić także swoiste podsumowanie tych zajęć (wykład uogólniający hb syntetyzujący). Skuteczność wykładu zależy od dobrego jego pnygotema oraz umiejętności dydaktycznych nauczyciela. Współczesny wykład ponura boć odpowiednią obudowę dydaktyczną, na którą składają się m.in, foliogramy, fragmenty filmów, przeźrocza, różnego rodzaju eksponaty, materiały żródfcme, dyskietki z odpowiednio przygotowaną treścią (w tym programy kom* putoowejitp,
IW
Seminaria są formą zajęć audytoryjnych, stosowanych głównie 1 poziomie szkól wyższych. Nazwa tej formy wywodzi się od bcifoloego słowa „trata" om-czającego: nasienie, sadzonkę1 2 3 itp. Stąd też wzięło «ę określenie „szkółka roślin*. czy innego rodzaju szkoła. Dlatego też nazwę seminarium używano w okresie przedwojennym w Polsce w odniesieniu do zakładu kształcenia nauczycieli szkól powszechnych i wychowawczyń przedszkoli, Natomiast obecnie .seminarium" rozumiane jest najczęściej jako „forma zajęć dydaktycznych w iczełii wyhiej, prowadzonych przez profesora lob docenta, której celem jest pogłębienie wiadomości z pewnej dziedziny wiedzy oraz opanowanie metod badań Mikowych w te) dziedzinie"7.
Terminu tego używa się tradycyjnie również do nazwania szkół przygotowujących do stanu duchownego (seminaria duchowne czy wyższe seminaria duchowne).
Seminarium jest bardzo skuteczną formą kształcenia studentów* starszych lat studiów, doktorantów oraz słuchaczy studiów podyplomowych, tonów dfo bera* wntej kadry resortu oświaty i różnych szczebli administracji szkolnej
Seminaria nic zawsze są odróżniane od ćwiczeń2, co. niestety, nic jest poprawne. Przez ćwiczenia rozumie się bowiem formę organizacyjną zajęć dydaklytznjth w szkole wyższej, której celem nic Jest tylko wyrobienie sprawności w postagi* uaniu się wiedzą naukową lub doskonalenie studentów w wykonywaniu określonych czynności, ale także sprawdzenie poziomu tej wiedzy oraz umiejętności teoretycznych i praktycznych Natomiast podstawowym cełem seaiiiriia jest pogłębienie i poszerzenie wiedzy (a me sprawdzenie) w zakreoe danej dziedziny, zdobytej w czasie wykładów, zajęć praktycznych, ćwiczeń lub w czok samodzielnego studiowania. Ponadto przed seminariami stawia się jeszcze takie cele. jak:
- wyjaśnienie problemów kontrowersyjnych i niejednoznacznie rozumianych oraz względne ujednolicenie poglądów,
■wdrażanie do krytycznego posługiwania się źródłami wiedzy;
- kształtowanie umiejętności selekcjonowania informacji;
- wyrabianie umiejętności formułowania myśli własnych | wygłaszania ich przed audytorium;
wyrabianie odwagi prezentowania własnych sądów i opinii;
■uczenie sztuki dyskutowania (w tym umiejętności argumentowania własnych poglądów, szanowania poglądów innych dyskuuuów, godnego przyjmowania krytyki w łasnych poglądów itp,);
- kształtowanie umiejętności samodzielnego i logicznego myślenia, dokonywania analiz, syntez i uogólnień oraz poprawnego twoskowmn itp
1 Sb*MiUewb-pohh,$p.alti4Å‚l
Nie mi ornych gnw nhm tMpgra n aH I Hi tattKgg paMicMw
w c/ynnotcmch imtodycmyth twhi—n i mm COnrairatoMlia I