0009601

Er.

( *48 )

Es.

na od pierwszego dnia Stycznia po jego narodzeniu, które podług powszechnego i bardziej przyjętego mniemania, przypadło dnia 25 Grudnia. Świeccy pisarze mieli rozmaite Ery, jako to : ustanowili Erę od pierwszych igrzysk Oiirn-piadskich r. ś. 3228, przed Chrystusem r. 772. Od spalenia Trój r. i. 2820, przed Chrystusem 1180. Od założenia Rzymu r. ś. 2856, przed Chrystusem 1144. Od Nabonazara r. ś. 3257. przed Chrystusem 743. Od AIexan-dra wielkiego po zwycięstwie Daryusza r. ś. 3674, przed Chrystusem 326. —

ERASTE. Kochany. Dozorca, czyli Podskarbi pieniędzy miasta Koryntbu, który przyłączył się do ś. Pawła i udał się za nim do Effezu , ztąd go Apostoł wyprawił do Macedonii z Tymoteuszem, zapewne dla przeniesienia jał-mużn złożonych od wierńych. Actor. Cap. 19. ad llom. Cap. 16.

ERIOK, czyli Arioch wyniesiony. Król Elików, albo El imejów, ten sam co król Elassaru , złączył się z Kodor-lahomorem w ówczas, gdy len król wyprawił się na wywarcie zemsty na królów Sodomy i Gomory. Kraje jego były pomiędzy Tygrem i Eufratem, gdzie odprawiała się krwawa utarczka pomiędzy Arfaxadem królem Medów, i Nabuchodonozorem królem Chaldejskim, na której król Medów poległ-Genes. Cap. 14. Judith. Cap. 1. EZAU. Doskonały. Syn Izaaka i Rebeki narodzi! się r. ś. 2168, gdy Izaak miał na tenczas lat 60, urodziła go Rebeka rudym i obrosłym po całym ciele, po nim zaraz narodził się Jakób trzymając się ręką jego pięty; skoro Ezau dorósł, cwiczył się w polowaniu; gdy pewnego dnia powróeił zmordowany zastał swego brata mającego przygotowaną sobie do jedzenia miskę szoco-wicy, usilnie domagał się, aby mu jej ustąpił, zezwolił na to Jakób ale z warunkiem, żeby mu ustąpił prawa pierworodzeństwa. To prawo zasadzało się na spadku podwójnej części dziedzictwa ojcowskiego, i powadze jakby ojcowskiej nad innemi braćmi. Prócz tego było w familii Abrahama szczególniejsze błogosławieństwo, które osobliwie ściągało się do pierworodnego z braci. Bóg obiecał Abrahamowi iż Messyasz z niego narodzić się miał przez pochodzących z Izaaka potomków, i miano to za rzecz niezawodną, że ton zaszczyt zachowany był dla pierworodnego w familii. Ezau zaprzedaniem swego pierworodnego prawa, przez to samo zrzekł się tego nieoszacowanego zaszczytu, aby z jego rodu pochodził ten, w którym wszystkie narody ziemi być miały błogosławione, i-z tego to powodu Apostoł występnym go zowie. W wieku lat 40 ożenił się z jedną z niewiast Chananejskieh , co nabawiło ciężkiego smutku Izaaka i Rebekę. Izaak widząc się obciążonym latami i wiekiem, kazał Ezauowi ażeby poszedł na polowanie, a z ułowionej zwierzyny ugotował mu potrawę , którą się zasili i da mu błogosławieństwo. Poszedł sam na polowanie, dopełniając ojcowskiego rozkazu. W czasie jego niebytności, Jakób za radą i pomocą matki, udając się bydź Ezauem stawił się przed Izaakiem, który dla zbyt słabego swego wzroku nie mogąc go poznać, obsypał go chojnemi blogo-sławieństwy, i ogłosił Panem wszystkich swych braci. Powróciwszy Ezau, skoro się dowiedział o tein wydarzeniu

Es.

( 149 )

Es.

rozgniewał się bardzo na brata swego Jakóba, ojciec wzruszony narzekaniem Ezaua, dał mu takie swe błogosławieństwo, i oświadczył mu, iż miał bydź podległy swemu bratu; ale ji miał nadejść czas, w którym u-wolni się od tego jarzma i z niego wyjdzie. Jakób dla uniknienia zapalczy-wości brata, udał się do Labana swego wuja. Ezau obsiadł w górach na wschód Jordanu i stał się potężnym. Gdy Jakób powracał z Mesopotamii, chciał się pojednać z bratem i posłał mu swe dary, Bóg też odmienił serce Ezaua i skłonił go do łagodności. Zaczeni o-bydwaj bracia czule uściskali się. Znajdowali się oni obadwaj przy śmierci ojca swego, któremu dopełnili ostatniej usługi. Ale że ten kraj niewystarcza' do wyżywienia trzód i bydła które mieli, Ezau powrócił pomiędzy góry Sehiru i Idumei gdzie liczne miał potomstwo, które posiadało krainę miast pełną. Umarł on w lat swego wieku 127, obfitował w dostatki pomyślności i chwałę, tak dalece , iż to proroctwo któro go obwieściło podległym bratu swemu, nie ziściło się na jego osobie, i nie tak dokładnie na jego potomkach, którzy to zwycięzcami, to zwyciężone-mi na przemian bywali, a nakoniec jeden składali naród z Izraelitami. Trzeba tedy uważać z spełnienia tego proroctwa w innem i daleko wyższem rozumieniu, wedle którego Ezau wyobraża najprzód żydów, a potem grzeszników. Żydzi jako pierworodni mieli prawo z urodzenia swego do błogosławieństwa obiecanego Abrahamowi, ałe stali się go niegoduemi przeto, iż pogardzili prawdą zbawienia, którą im Chrystus opowiadał. Zaprzedali oni

swe prawo pierworodzeństwa niewier-netn narodom w zrzeczeniu się Zba-wiela swego, które w obec Piłata u-czynili. Ezau jeszcze jest obrazem grzeszników, którzy w porządku natury są pierworodnemi, ponieważ wszyscy ludzie rodzą się grzesznikami pierwej, nim stają się sprawiedliwemi, grzesznicy wypowiadają nieustanną wojnę sprawiedliwym, inają oni podobnie jak Idtnnejczykowie, niekiedy przemoc nad niemi, ale nic więcej nie mogą po śmierci. Ow to moment, który wszystko przyprowadza do porządku , uwalnia, i czyni tryumfującemi dobrych , a do wiecznej niewoli wtrąca grzeszników. Genes. Cap. 25. 26. 37. 8f.

ESCOL. Pozbawienie. Jeden z sprzymierzeńców Abrahama, którzy przemieszkiwali z nim na dolinie Mambre, i którzy mu towarzyszyli w wyprawie przeciw Kodorlahomorowi, i innym królom z nim połączonym, którzy złu-pili Sodomę i Gomorę , i Lotha zabrali w niewolą. Genes. Cap. 14.

ESCOL. Dolina Eskol, czyli gron winnych, w stronie południowej Judei. Tamto wyprawieni do zwiedzenia ziemi obiecanej od hebrajczyków, zerwali grono winne tak znacznej wielkości, iż ledwo dwóch ludzi go unieść mogło. Numer. Cap. 13. Dcutr. Cap. 1.

ESDRAS. Pomoc. Rodu kapłańskiego z familii Aarona, syn albo raczej prawnuk najwyższego kapłana Saraji, którego Nabuchodonozor zabić kazał; w swej młodości zaprowadzony był w niewolą do Babilonii, po wzięciu Jerozolimy i spaleniu kościoła. Był na czele tych, którzy siódmego roku królestwa Artaxersa Longimana, powrócili z Babilonii do ziemi Judzkiej z koszto-