0010501

204    DATA WIECZORU W SOPLICOWIE

3)    Kalendarz Polski, Ruski i Gospodarczy na rok Pański 1 81 1, w Warszawie, nakładem i drukiem Wiktora Dąbrowskiego.

4)    Kalendarz Polityczny, Warszawa 1811.

5)    Kalendarzyk Polityczny na rok 1811 dla Wydziału Uniwersytetu Imperatorskiego Wileńskiego, nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego, tegoż uniwersytetu typografa.

Przypatrzmy się dniom tygodni i lunacjom wedle kalendarza Ryszkowskiego:

CZERWIEC 1811

1 6 niedziela 1 7 poniedziałek 1 8 wtorek 1 9 środa

20    czwartek (nów o g. 11 m. 22 w nocy)

21    piątek

22    sobota

23    niedziela

24    poniedziełek

25    wtorek

26    środa

27    czwartek

28    piątek (1-a kwadra o g. 1 m. 35 w nocy)

29    sobota

30    niedziela.

LIPIEC 1811

1    poniedziałek

2    wtorek

3    środa

4    czwartek

5    piątek

6    sobota (pełnia o g. 8 m. 46 rano)

7    niedziela

8    poniedziałek

9    wtorek

1 0 środa

1 1 czwartek

1 2 piątek

13 sobota (2-ga kwadra o g. I 2 m. 4 po północy)

1 4 niedziela

1 5 poniedziałek

Z pomiędzy tych wszystkich kalendarzy tylko Kalendarzyk Polityczny warszawski podaje o dzień wcześniej czerwcową pełnię i ostatnią kwadrę, a prócz tego lipcowy nów, zaś Kalendarzyk Polityczny wileński podaje wszystko wedle obowiązującego na Litwie starego stylu.

Mamy tedy do wyboru dwa poniedziałki, 8 i 1 5 lipca, ponieważ księżyc wzeszedł po zachodzie słońca.

Ale właściwie i dwóch poniedziałków nie mamy, tylko jeden. Księżyc wzeszedł, gdy mrok gęstniał. Więc to nie mogło być po drugiej kwadrze. Dnia 1 5 lipca towarzystwo nie doczekałoby się przed północą wschodu księżyca.

Więc to mógł być tylko poniedziałek dnia 8 lipca. Zresztą liczyć się jeszcze trzeba z gwiazdami Kastor i Pollux nad horyzontem. Gdy księżyc wschodził po drugiej kwadrze, nie mogło ich już być na niebie.

*

Zbadajmy stanowisko słońca i księżyca.

Dnia 2 1 czerwca słońce wstąpiło w obręb konstelacji Bliźniąt, mówimy wyraźnie konstelacji a nie znaku Bliźniąt, gdyż ten wskutek cofania się punktów równonocnych znajduje się obecnie w Cielcu ¹).

1

Kwestja cofania się 'punktów równonocnych pozostanie dla rachunku naszego bez znaczenia. Punkt wiosenny cofa się o 1° w ciągu 72 lat. Od roku 1811 do bieżącego roku 1920 upłynęło 109 lat. Zatem punkt wiosenny cofnął się ze wschodu- na zachód zaledwie o jeden stopień z ułamkiem. Mamy zresztą stare globusy nieba, do których w tym wypadku możemy sięgnąć. Nieza-