0011901

Gl. (194) Go.

zał J>y nieokazywano smutku nad śmiercią Nadaba i Abiuda. Niekiedy także nakrywano głowy na znak utrapienia. Rex operuit Caput suum et clamavit voce magna fili mi Absalon. Król Dawid dowiedziawszy się o śmierci Absalona nakrył głowę i w bolesnym żalu wolał, synu mój Absalonie. Tosło-wo w łacińskim języku Caput, znaczy także to, co w polskim języku nazywany Rozdział, na takie rozdziały podzielone są księgi pisma świętego, i inni różni autorowie pospolicie dzielą swe pisma i dzieła.

GŁUCHY. Surdus. Ewangelia przytacza wiele cudownych uzdrowień, które Chrystus głuchym uczynił. Et sur-dos fecit audire. To słowo niekiedy rozumieć się także ma w sensie Metaforycznym, i wyraża tego, który nie jest sobie przytomny i który słuchać tego nie może, co mówią o nim. Non mate-diees Surdo. Nie będziesz złorzeczył nieprzytomnemu. Rozumieją się jeszcze być głuchemi duchownie, którzy nie poznają ani chcą uważać wyroków Boga i prawd religii. Izajasz mówi, iż za przyjściem Messyasza otworzą się nszy tych, którzy głuchemi się stają na Boskie wyroki. Audient in die Ula sur di verba Libri.

GOB. Studnia. Obszerna równina w kraju Filistynów, na której stoczone były dwie znaczne bitwy, pomiędzy tym ludem i Izraelitami. II. Reg. Cap. 21.

GODOLIAS. Wielkość pana. Syn Ahikana, był zostawiony w Palestynie od Nabuchodonozora, po zrujnowaniu Jerozolimy i kościoła ; żeby zarządzał resztą pozostałego ludu, który tam jeszcze mieszkał, i żeby zgromadził tych, którzy udali się w ucieczkę. Jeremiasz schronił się do niego w Mas-phat, gdzie on założył swoje mieszkanie, tam oznajmił mu dobre wiadomości , i ostrzegł o chytrych zamiarach Izmaela syna Nethamy, które knował zasadzając się na jego życie. Ten buntownik udawał, że pochodzi z królów Judy, a zazdroszcząc powagi, którą Godoliasz miał sobie nadaną, udał się dla widzenia się z nim w Masphat, gdzie zabił go zdradziecko po uczcie, ze wszystkiemi temi co mu towarzyszyli. r. ś. 3417. IV. Reg. Cap. 25.

GODZINA. Hora. Dwudziesta czwarta część dnia słonecznego i cywilnego. Księgi Daniela, Tobiasza i Judyty są pierwszemi w piśmie, w których się znajduje nazwisko godziny oznaczonej , sposób wymiaru czasu, podług którego my bierzemy go dla wyszczególnienia części dnia i nocy. Daniel mówi: (Cap. 6.) »Iż trwał prawie przez godzinę » myśląc. " Tobiasz (Cap. 12.) wspomina : iż zostawał blisko pół godziny w ciężkiej boleści. Dawni Hebrajczyko-wie nie dzielili dnia na godziny, ale na trzy znaczniejsze odmiany słońca ; gdy ■wschodzi, gdy jest w najwyźszem położeniu swego biegu, i kiedy zachodzi, to jest na rano, południe i wieczór, i te tylko podług nich były części dnia, które się znajdują rozróżniające czas w starym testamencie.Później Izraelici podzielili czasu przeciąg pomiędzy wschodem i zachodem słońca, na cztery części, składające się każda z trzech godzin. Pierwsza godzina zawierała w sobie trzy, godziny zwyczajne od wschodu słońca, i to była pierwsza część dnia, przy końcu trzeciej zwyczajnej godziny poczynała się druga część dnia, która trwała aż do południa, i tak podobnie o innych godzinach. Cztery pierwsze części dnia nazywały się: godzina pierwsza , trzecia, szósta i dziewiąta , z których każda zawierała w sobie trzy dwudziesto - czwartych godzin czasu. Godziny pospolite i ordynaryjne były, dwanaście dnia i 12 nocy. Ponieważ Ilebrąjczykowie dzielili dzień na 12 części równych jako też i noc; ztąd działo się, że godziny dzienne w lecie były dłuższe, od godzin dziennych w zimie, a godziny nocne w zimie, dłuższe od godzin nocnych wiecie. Przez w’zgłąd na takowy podział czasu, i dwojakich dnia godzin, łatwo pogodzić można to, co się zdaje bydź na pozór przeciwne w Ewangelii ś. Marka, i ś. Jana względem godziny śmierci na krzyżu Zbawiciela: S. Marek mówi {Cap. 15.) «Pylą zaś godzina trzecia »i ukrzyźowiili go. « A ś. Jan {Cap. 19) • Chrystus godziny jakby szóstej odda-» ny żydom, ażeby był ukrzyżowany. « Albowiem ś. Marek, ma się rozumieć o godzinach, jakie teraz zowiemy kanonicznych , czyli o czterech częściach dnia, każdej po trzy godziny naturalne w sobie mającej ; to jest: że Chrystus był zawieszony na krzyżu w godzinie południowej przy końcu drugiej, a początku trzeciej. S. zaś Jan, powinien się rozumieć o godzinach zwykłych czasu, to jest iż Chrystus był ukrzyżowany jakby o.szóstej godzinie których 12 składało dzień cały, przy końcu drugiej, a początku 3 z owych czterech godzin na które dzień cały dzielił się. Noc u Hebrajczyków dzieloną była podobnie na 4 części, zwa-^ne Straże, Figiliae, z których każda zawierała w sobie 3 godziny pospolite, pierwsza straż nazywała się wieczór czyli niesspór, druga północ, trzecia pianie koguta , czwarta poranek; nazywały się dla tego straże, ponieważ żołnierze odbywali straż czyli wartę ciągle po trzy zwykle godziny. Święty Augustyn {Libr. i. de Ferbis Domini Nem.14.) mówi: "Straż jedna 3 godzinv " miała, noc albowiem ma 4 straże, po »3 godziny na każdą podzieliwszy. «

GOG. Dach iMagog. Jmiona które znajdują się często w piśmie świętem, dla oznaczenia Scytów podług jednych, podług drugich Persów, a podług innych Gotów, którzy utrzymują że wojny opisane przez Ezechiela proroka nie są inne, tylko te które prowadzili Gotowie przeciw państwu Rzymskiemu. Atoli większa część tłómaczów mniema, że Gog i Magog wspomnieni od tego proroka, i wzmiankowani w objawieniach Jana ś. powinni być uważani w sensie allegorycznym jako xiążęt.a i ludy nienawistne świętym i kościołowi, tak dalece, że Gog wspomniony od Ezechiela, jest to AntyochEpilancs prześladowca żydów, a ten co jest wzmiankowany w objawieniach od ś. Jana, oznacza Anty-chrysta, głównego nieprzyjaciela kościoła i wiernych. Ezechiel. Cap. 38. Genes. Cap. 10. Apocal. Cap. 10.

GOLGOTIJA. Czaska głowy. Crae-nium. Góra blisko Jerozolimy na zachód i ku północy tego miasta, zwana także lialwartja. Tak jest nazwana z powodu swego kształtu, który wyobraża czaskę głowy ludzkiej , albo też: jak wielu utrzymują: przeto że tam głowa pierwszego człowieka Adama pogrzebiona była. Ale podobnicj-sze to do prawdy, iż tam było miejsce wyznaczone do wykonywania kary

25*