0034

I 2.    MIESZKO I.    |()

szka¹). Również i na to zwrocie należy uwagę, że w formie: Mieszko, która jest jedynie właściwą dla owych czasów, nie tkwi bynajmniej pierwiastek: miecz, którego rzekomem tłomaczeniem ma być wyraz Dagone. Wreszcie wyraz Degen nie oznaczał pierwotnie w języku niemieckim miecza, ale bohatera²). Jakkolwiek tedy, jak to niżej okażemy (str. 2-1 nw. 3), przez owego Dagone (Dagome) w akcie Darowizny Gniezna nie może być rozumiany ktokolwiek inny prócz Mieszka l. to jednak nie ma najmniejszego powodu wyraz ten brać za jego imię rzeczywiste, owszem, wszystko przemawia przeciwko temu przypuszczeniu.

Datę urodzin Mieszka zapisał Mocz. Małop. w kod. Król.³) pod r. 920, w kod. Kurop., Lubiń, i po raz wtóry w kod. Król.⁴) pod r. 931. Tę ostatnią cyfrę przejęła też Krom Wielk.⁵). Daty te, jako powstałe z stosunkowo późnych kombinacyj. nie mają same przez się powagi przekonywującej. .Jedyną rzeczywistą podstawą do oznaczenia czasu urodzin Mieszka, przynajmniej w przybliżeniu, podaje wiadomość Tliiet-mara'M, powtórzona przez Ann. Saxo "). iż Mieszko umarł jako senes et febrkatus. Przyjmując dlań w chwili śmierci wiek około 70 lat ęinniej więcej), wypadnie datę urodzenia położyć na rok około 922 (mniej więcej).

Po raz pierwszy w historyi występuje on we wzmiance współczesnego Widukinda^s), donoszącej

0    dwukrotnem pobiciu Mieszka, cuius potestatis erant Slavi, qui dicuntur Licicaiiki. przez Wielmianna. Ze fakt ten przypada na rok 963, okaże się niżej (/. 3.). Wątpliwość co do identyczności owego władcy Licy-kawików z naszym Mieszkiem 1, można już dzisiaj uważać za usuniętą¹’).

O dacie chrztu .Mieszka Ir. 966) zob. niżej str. 22.

Śmierć Mieszka zanotował Mocz. Hildesh. pod r. 992 ¹⁰u zapiskę wciągnęła, wprawdzie odmienna ręka, nie ta, która sam rocznik spisywała, ale ręka współczesna. Pod tymże samym rokiem podaje śmierć Mieszka także Mocz. nekrol. Fuld.¹¹'. Thietmar ¹²), wspominając o jego śmierci, popełnił łatwo usprawiedliwić się dającą omyłkę, wypisawszy cyfrę -892 zam. 992 przez opuszczenie jednego C¹³). Dobrą datę 992 r. podaje też opierający sic na Thietniarze Annal. Saxo ^u). Z całego szeregu tych wiadomości współczesnych, zupełnie ze sobą zgodnych, wynika niewątpliwie, że datą śmierci .Mieszka jest rok 992; stwierdza ją zresztą

1 ta okoliczność, że jeszcze w roku 991, i to w miesiącu wrześniu, Mieszko poświadczony jest jako żyjący w Rocz. Hild.^ir>), podczas gdy tenże sam rocznik już pod r. 992 podaje¹'¹) (wypadek odnoszę do siedmiu ostatnich miesięcy tegoż roku), iż Bolesław, syn Mieszka, posiłkował Ottona 111 w drugiej jego -wyprawie na Branibor; z czego wynika, że w czasie tym Mieszko już nie żył. Ze ta ostatnia zapiska znajduje się w Rocz. Hild. przed zapiską podającą śmierć Mieszka, na to względu brać nie można, gdyż wiadomość o śmierci Mieszka wciągniętą tam została, jak wspomnieliśmy powyżej, dodatkowo przez innego pisarza. Źródła polskie zawierają o śmierci Mieszka wiadomości błędne. Spoin. Gniezn.¹⁷) i Długosz¹⁸) każą mu umierać dopiero w r. 999, a Chroń, princ. Pol.¹⁹) i Chroń. Pol.²⁰) nawet dopiero r. 1001. Trafnem jest przypuszczenie (wypowiedziane co do Długosza)²¹), że źródłem nieporozumienia stał się tu Kozina i pisarze węgierscy, którzy wspominają o Mieszku jeszcze pod rokiem 1000.

Jako zapiski, poświadczające dzień śmierci Mieszka I, przytaczane bywają przez rozmaitych autorów: zapiska Rocz. nekrol. Fuldajskiego ~) pod r. 992 i rzekomą datą dnia IV'¹ Id. Mu i (12 maja); wiadomość Thiet-mara²³), podająca dzień śmierci: VIII Kai. lunii (25 maja); zapiska Nekr. Merseb.²ⁱ) z datą VI" ld. Mai (10 maja); zapiska. Nekr. klasztoru św. Michała w Bambergu²⁵) z datą 11 maja i wreszcie zapiska Kalend, kap. krak.²⁶)

D Szczegółowe zestawienie wszystkich wzmianek o Degnonacli występujących w Polsce, zob. u Laguny w Kwart. 1 list. VI. 574. — -) Zeissberg, Miseco I. 110 uw. 1. — 3) Mon. Pol. II. 821. — 4) Ibid. II. 822. 828. — ») tbid. II. 482. — *>) Chroń., wyd. najnowsze F. Kurzego w Hannowerzc 1889, str. 96. Wszędzie dalej cytuję Thietmara według tegoż wydania. — “) Mon. Germ. SS. VI. 687. — 8) Mon. Pol. I, 140. — 3) Zeissberg, Miseco I. 46. — 10) Mon. Germ. SS. III. 69.— 11) Ibid. SS. XIII. 206. — 12) Chroń. 96. — 13) Emendacya tej daty, dokonana przez Lappenberga w wyd. Thietmara w Mon. Germ. SS III. 784. na rok 999, jest zgoła bezpodstawną (por. Zeissberg, Miseco T. 98 uw. 4), jak niemniej przypuszczenie Bielowskiego w Mon. Pol. I. 149 uw. 2 i 262 u w. 3. jakoby wiadomość ta Thietmara odnosiła się do innego Mieszka, t. j. syna Mieszka 1. Por. /. W.— 14) Mon. Germ. SS. VI. 637. — 15) Ibid. SS. III. 68. Ustalenie daty miesiąca zob. Zeissberg, Miseco 1.97. - 1«> Mon. Germ. SS. III. 69. — 17) Mon. Pol. III. 42. — 18) Hist. Pol. I. 158. — 19) Mon. Pol. III. 437.— 20) Ibid. III. 618. — 21) Semkowicz, Rozb. Dług. 92. — 22) Mon. Germ. SS. XIII. 206. — 23) Chroń. 96. — 24) Hófer, Zeitschr. f. Arcliiyk 1831 I. 114. — 25) Bóhmer, Fontes IV. 499. — 20) Mon. Pol. II. 921.