49
„Bromberg ist eine urdeutsche Stadt und muss deutsch bleiben", piszący te słowa zna osobiście. Znak to czasu powojennego, że niektórzy ludzie dla osobistego interesu umieją dostosować się do każdej okoliczności i jak kameleon zmieniać barwy, choćby po kilka razy dziennie.
Z Bydgoszczy udali się publicyści angielscy do Piły z najlepszemi oczywiście wrażeniami, przekonani, że przez oddanie nawskroś niemieckiego grodu Polsce stała się Niemcom niebywała w dziejach świata krzywda. W Pile stanęli rano w dniu 3-go czerwca. Komedja bydgoska tu się znowu powtórzyła. Policja i Grenzschutz chodził od domu do domu i zmuszał Niemców do zjawienia się na rynku i manifestowania za pozostawieniem Piły przy Niemcach. Na skutek takiej ,,agi-tacji“ zjawiła się w godzinach popołudniowych tegoż dnia na rynku pilskim większa liczba Niemców, do których przemówił „odpowiednio" nadburmistrz miasta dr. Krauze. Anglicy, rozczuleni podobno do łez, przypatrywali się tej komedji z balkonu ratusza pilskiego. Ludności polskiej, tak samo jak w Bydgoszczy, i tu nie pozwolono manifestować. Z Piły wyjechali Anglicy pełni wrażeń, wprost do Berlina wzgl. Szczecina i dalej do Anglji. Skutki tej wizyty były dla Polski fatalne i długo na się czekać nie dały. Prasa żydowsko-masońska całego świata i gazety angielskie zrobiły swoje na korzyść Niemców.
Bezpośrednio do oderwania od Polski ziemi złotowskiej przyczyniły się stosunki pokrewieństwa księcia Leopolda Hohenzollerna z dworem angielskim.
Na ziemi złotowskiej położone są majątki ziemskie, stanowiące klucz złotowski i krajeński, które ongi należały do Dana-borskich, Kościeleckich, Grudzińskich, Ponińskich, Sułkowskich, Potulickich i Goetzendorf-Grabowskich. Majątki te, obszaru przeszło 100.000 morgów ziemi w wysokiej kulturze, w tem około 50,000 morgów starego lasu, przeszły na początku 19-go stulecia w ręce rodziny panujących w Niemczech Hohenzollernów i najstarszy po koronie jest po dziś dzień ich właścicielem. Obecnie są one własnością księcia pruskiego Fryderyka Leopolda Hohenzollerna, którego żona jest siostrą zmarłej cesarzowej Augusty Wiktorji. Siostra księcia Fryderyka Leopolda, Ludwika Małgorzata, wyszła za księcia angielskiego Arthura Con-naughta, trzeciego syna królowej angielskiej Wiktorji i brata króla Edwarda VII. Skutki tego pokrewieństwa z dworem angielskim, a przez to wpływy na stanowisko Anglji na kongresie
4