0072

63

szaru ca 7 500 morgów w ciągu jednego tygodnia przeszły w ręce niemieckie. Inteligencja i kierownicy ruchu narodowego — zamiast wytrwać w interesie sprawy na posterunku i podtrzymywać małowiernych na duchu, a służyć sprawie polskiej w odmiennych warunkach — żądni stanowisk w Polsce, pierwsi pierzchli przez bliską granicę, a niektórzy nawet jeszcze przed jej ostatecznem wytknięciem. Lud, mniej uświadomiony, nie będący przygotowany na taką niespodziankę, poszedł za przykładem inteligencji i swych wczorajszych przywódców (niejedni z nich nawet jeszcze lud bałamucili i do emigracji do Polski namawiali), gromadnie począł opuszczać swe siedziby, ustępując przytem, za wzorem dziedziców i jakby na złość pozostałym, prawie zawsze miejsce kolonistom z Polski. Mimo wysiłków poświęcających się jednostek, znaczny procent rodaków, szczególnie rolników, pchany żądzą zysku, porzucił świętą ziemię rodzicielkę, ojcowiznę, szukając szczęścia w Polsce.

Dotychczasowy czysto polski charakter ziemi złotowskiej zmienił się z tego powodu znacznie na niekorzyść polskości.

Pozostali na wysuniętym posterunku — osłabieni liczbowo i materjalnie — bezbronnie znoszą szykany, dokuczania i nadużycia, których Niemcy dopuszczają się na nich za to, że nie wynieśli się do Polski, że śmiało i na każdym kroku wyzna-wają swą polskość i że nawet mają odwagę domagania się swych praw. Co chwila dochodzą rozpaczliwe skargi rodaków złotowskich, błagających o podjęcie kroków zapobiegawczych przeciw nadużyciom niemieckich władz i urzędów. Nie starczyłoby miejsca na wyliczenie wszystkich udręczeń, któremi Niemcy darzą rodaków na pograniczu niemieckiem. Wystarczy przypomnieć planowany napad żołdactwa pruskiego na kościół i plebanję w Zakrzewie 2 czerwca 1920, na szpiegowanie i rewizje osobiste i domowe, aresztowania bez podania powodu i więzienie „osób politycznie podejrzanych", odmawianie tym osobom przepustek i paszportów granicznych lub udzielanie im takowych tylko za wysoką kaucją¹), gospodarczy bojkot roda-

0 Dokument taki przytaczam dosłownie w oryginalnem brzmieniu: Finanzamt.    Fiatów, den

J. Nr.

Der unterm......d. J. hier nachgesuchten Erteilung einer Un-

bedenkłichkeitsbescheinigung zur Ausfertigung eines Sichtvermerks zwecks Erlangung eines Austandpasses kann erst naher getreten