0003901

68

bitwy, wabi harcami, ale nie mogąc wyciągnąć z taboru, jadowitą strzałą w nogę ranny, do Krom ciągnie; ztąd przez dwie nocy i dwa dni. napo wrót sześćdziesiąt mil ubiega; Bilichów miasto bierze i pali. Pod Bzowem, Sze-remisza znosi, pali miasta Torsk, Kazym, i Halecz. Tu gdy go Ryszkiewicz opuściwszy, przeszedł do nieprzyjaciół; Lisowski widząc się zdradzonym, lubo hyl blizkim morza lodowatego, wraca na powrót, krwią i spaleniskami gościniec swój znacząc.

Wyprawione przeciw jiiemu wojska pod sprawą Ku-rakina i Łopatyna, wstrzymać ich biegu nie zdołały. Stanął szczęśliwie ze swoim hufcem „walecznych awan-turzystów“ jak wyraża Naruszewicz (1) w Warszawie gdzie mu zabawić nie dano, ale opatrzonego w broń i przybory, wzmocnionego ochotnikami znowu na północ wysłano. Była to owa nieszczęśliwa wyprawa po zwy-cięzlwach Żółkiewskiego Władysława Królewicza. W tym pochodzie gdy Lisowski pod Starodubem obóz położył i swoich Lisowczyków objeżdżał, ruszony paraliżem nagle mężną duszę wyzionął: „Nie bez podejrzenia (mówi Niesiecki) że olruty“ (2).

£ (1) Życie I. K. Chodkiewicza T. I str. 366.

(2). Niesiecki T. 3. W kreśleniu żywota Lisowskiego trzymałem się tego Heraldyka; Siarczyński (Obraz wieku panowania Zygmunta Illgo) w wielu miejscach biorąc żywcem z niego, nie tylko nie położył źródła zkąd czerpał, ale poprzekręcał nazwiska, i fakta poobcinał.

Po jego śmierci obrany dowódzcą Stanisław Czapliński: wysłany od Hetmana Chodkiewicza w dawne Ruskie kraje na rabunki i pożogi, z największą szybkością postrach i klęski po całych obszarach rozniósł. Me-szczerskicgo Wojewodę pojmał i Królewiczowi Władysławowi odesłał; Pużarskiego pobił wśród pożogu i i zwycięztw kulą trafiony poległ 1619 r. z żalem rycerstwa, które tylekroć szczęścia i odwagi jego świadkiem było.

Równocześnie z Czaplińskim dowodził drugą częścią Lisowczyków Jan Walenty Rogawski śmiały wojownik i zaprawiony w potrzebach przy Żółkiewskim, za wolą samychże Lisowczyków na ich wodza wyniesiony został. Zygmunt IHci nalegąny od dworu Wiedeńskiege aby mu dla uskromienia burzących się Węgrów posiłki nadesłał, skrycie Rogawskiego r. 1619 mimo woli stanów wyprawił.

Przeszedłszy Karpaty, gdy Gabor Bellem Książe Siedmiogrodzki z wojskami pod Wiedniem obozy rozłożył, i Stolicy Austryi zniszczeniem zagrażał; w 8000 Lisowczyków u Humcnnego, uderzył na Stefana Ragoczego i na głowę poraził; 7400 nieprzyjaciół na pobojowisku położył; czem zatrwożeni Węgrzyni, którzy natenczas zjazd mieli w Pescie dla wyboru Króla, rozsypali się do domów. Gabor Bellem od oblężenia Wiednia odstąpił; a lak stolica Cesarstwa ocalała, i Ferdynand ligi ulrzy. mał się przy koronie Węgierskiej, za pomocą jedynie