195
EUCH SŁOŃCA
Gdy 50 zmienia się od — s do + s, to wartości krańcowe na #q wypływają ze wzorów
cos trQ - tang e tang cp i cos t"q = — tang s tang cp. (ąc)
Łuk dzienny słońca, wyrażony jw jednostkach czasu, jest miarą długości dnia, łuk zaś nocny słońca — miarą długości noAj. Gdy więc przez 2 x0 i 2aa oznaczymy odpowiednio długość dnia i nocy, to widzimy, źe na półkuli północnej ziemi, t. j. dla cp >0°, ma najmniejszą wartość’ 2x'0 wtedy, gdy 30 = — s, a .największa wartość. 2 x"0 wtedy, gdy 30 = -|- s. Ponieważ, jak to wynika ze wzorów (ac), cos t'& = — cos t"0, więc jest t'o = 12h — 1"q, oraz 2 t"q =■ 247' — 2 x'Q. Żc zaś jest także 2a © = 247' — 2 t'q i 2cj"q = 247* — 2 x"Q, więc wynika stąd, że także
2T0 = 2a"0, 2x"© = 2o'®. (ad)
Znaczy to, że w każdem miejscu na powierzclmi ziemi najdłuższy dzień równa się najdłuższej nocy i najkrótszy dzień równa się najkrótszej noćy. Gdy oQ = 0°, jest na całej ziemi 2y$0 = 2 o0 = 127'.
Różnica między najdłuższym a najkrótszym dniem w różnych miejscaoh na powierzchni ziemi zależy od szerokości geograficznej. Ze wzorów (ac) wypływa
cos ł"Q — cos fQ — — 2 tang s tang cp,
sm
sm
t (S, - ć®
= tang e tang cp;-
źe r® -f-1’@ — 12A, więc sin
t"® + t'®
1 oraz
sin
tang s tang cp.
(ae)
Wzór ten zawodzi, gdy tang s tang cp )> | 1 | , t. j. gdy J cp | o 90° — a; nie ma więc zastosowania w tych miejscach, gdzie
H ■