9152S7301

książąt Dalmacyi, albowiem kraj ten w tych czasach dobrowolnie się do Wenecyi przyłączył.

Na południu Włoch Normanowie, znani po świecie i z hartu swego ducha i ze swych koni dzielności, zakładają państwo, Obojga Sycylii. Rzym niegdyś świata stolica, dziś ś. Piotra dziedzictwo, w szczupłym zawarty zrazu okręgu, powiększa się teraz przez obszerne dona-cye hrabiny Matyldy, a władza papieża, jest jedyną w tych wiekach zamętu władzą, która ma powagę i rzeczywiste znaczenie. Jest to jedyny przykład potęgi nie gruntującej się na hippicznem rozwoju.

Rzym nie ustaje w rozpoczętem przedsięwzięciu utworzenia duchownej monarchii, pomimo odpadnięcia kościoła wschodniego, od jego wpływów i zależności. Duchowieństwo słabnie jednakże w tych czasach w niezmordowanej pracy, opiekowania się oświatą i moralnością ludów i samo wpada we współuczestnictwo ciemnoty, która te wieki charakteryzuje. Przesądy, wiara w czary i czarownice, próby ognia i wody, sądy boże, są oczywistym upadku ducha dowodem.

Grzegorz VII. encrgicznemi środkami podnosi duchowieństwo, a ustanowienie zakonów Ś. Antoniego i Cystersów znowu pochodnię wątłego światła w ręce duchowieństwa oddaje. Prawdziwa oświata trzyma się w tych wiekach maurytańskiego półksiężyca i nieopuszcza krain, dzielnością koni słynących. Hiszpania i Bagdad są i najdzielniejszych koni ojczyznami i zarazem punktami zkąd światło na ziemi najsilniej promienieje.

265