177
CIIEMIZM ODDYCHANIA
TABLICA 1.
Temperatura |
d |
1 |
a |
0, |
X2 } |
C0a | |
0° |
0,0189 |
0,0239 |
1,713 |
10» |
0,0385 |
0,0296 |
1,194 |
37o |
0,0239 |
0,0122 |
0,569 |
Zawartość gazu w jednostce objętości cieczy przy jego ciśnieniu p wynosić będzie : jeżeli wyrażamy ja w cm3 gazu, zawartych w stu cm3 cieczy, to
wynosi ona:
atp 100
760
Ciecz, zawierająca pod ciśnieniem p tyle gazu, ile jego być musi według wzoru (1) nazywamy nasyconą: jeżeli zawiera go mniej, wtedy jest nienasyconą, jeżeli więcej, to jest przesyconą. Ciecz nasycona przy ciśnieniu p będzie w równowadze z gazem o temże ciśnieniu i z każdą inną cieczą nasyconą, pod tern samem ciśnieniem: t. zn., że w zetknięciu z niemi nie będzie gazu chłonęła ani wydzielała. Ciecz nienasycona będzie gaz aż do nasycenia pochłaniała, ciecz przesycona do tej samej granicy wydzielała.
Jeżeli ciecz styka się z mieszaniną kilku gazów, ilość pochłonięta każdego z nich jest proporcyonalną do jego ciśnienia częściowego, t. j. do ciśnienia, jakieby wywierała zawarta w mieszaninie sama ilość tego gazu, gdyby zajmowała całkowitą objętość mięszaniny. Ciśnienie częściowe (p) gazu, znajdującego się w ilości (») na 100 objętości mieszaniny t. j. n°/0 objętości o ciśnieniu równem P, obliczamy ze wzoru:
nP
P — ioo
= 0,79 cm3
9
Mając za zadanie n. p. obliczenie, wiele tlenu, azotu i dwutlenku węgla pochłonie 100 cm3 wody w temperaturze 10° z powietrza (mięszaniny 20'95 objętości tlenu, 79 objętości azotu i 0'05 objętości COJ o ciśnieniu 760 mm. Hg. obliczamy z powyższego wzoru ciśnienie częściowe, a z tych na podstawie wzoru 1) i tablicy 1 ilości pochłonięte. N. p. dla tlenu ciśnienie częściowe wynosić będzie 20 95. 760/100 = 159'2 mm. a objętość pochłonięta 100. 0,038. 159,2
760
Ilekroć w następnych rozdziałach będzie mowa o ciśnieniu gazu, to należy zawsze rozumieć przez to ciśnienie częściowe.
Ciśnienie gazu, pod którem ciecz, zawierająca daną jego objętość pozostaje nasyconą, nazywamy ciśnieniem gazu w tej cieczy. Znając zawartość {z) gazu w cieczy i współczynnik pochłaniania (o*), obliczamy ciśnienie gazu w cieczy ze wzoru
76'i. z
12
Fizyologia człowieka II.