94299501

179

CHEMIZM ODDYCHANIA

omówimy tu tylko ważne dla nauki o oddychaniu związki ulegające dysocya-cyi, zależne od ciśnienia gazu.

Rozczyn ciała, tworzącego z gazem połączenie, ulegające dysocyacyi, pochłania, ponad ilość gazu rozpuszczoną fizycznie w rozczynniku, jeszcze pewną ilość zależną od koncentracyi ciała wiążącego i od ciśnienia gazu. Badając zależność ilości związanęi gazu od jego ciśnienia znajdujemy, że w próżni lub pod ciśnieniem częściowem równem 0 następuje zupełna dysocyacya związku, że ze zwiększeniem ciśnienia ilość gazu wzrasta aż do pewnego ciśnienia, przy któ-rem rozczyn zawiera, ponad objętość pochłoniętą przez rozczynnik, równoważnik chemiczny gazu względem ciała wiążącego. Ciśnienie to nazywamy ciśnieniem nasycenia; powyżej niego wzrasta już tylko ilość gazu, pochłonięta przez rozczynnik.

Przebieg zależności między zawartością gazu w cieczy a jego ciśnieniem (w granicach ciśnień od 0 do ciśnienia nasycenia) jest charakterystyczny dla

Ryc. 86.

Według Bohra.

roztworów związków, ulegających dysocyacyi. Gdy ciśnienie gazu stopniowo się podnosi, zawartość gazu w cieczy z przyrostem ciśnienia szybko wzrasta; w miarę -ednak zbliżania się do ciśnienia nasycenia, przyrost ilości gazu związanego, odpowiadający przyrostowi ciśnienia, maleje coraz bardziej.

Stopniem nasycenia danego roztworu gazem nazywamy objętość gazu w nim związaną, wyrażoną w odsetkach objętości, odpowiadających nasyceniu. Kreśląc na osi rzędnych wartości stopni nasycenia na osi odciętych wartości ciśnienia im odpowiadające, otrzymujemy t. zw. krzywa nasycenia, czyli krzywą ciśnienia gazu w danej cieczy.

Na rycinie 86 linia H przedstawia krzywą nasycenia tlenem rozczynu 6% hemoglobiny we wodzie.

Krzywe takie mają doniosłe znaczenie w nauce o oddychaniu: przedstawiają one związek między zawartością gazu w cieczy a jego

12*