94290901

CHEMIZM ODDYCHANIA 193

w płucach. We krwi żylnej ciśnienia tlenu wynoszą podług dawniejszych pomiarów tonometrycznych 26 mm. Hg. u psa, u człowieka, podług doświadczeń wykonanych katetrem płucnym, który opiszemy w rozdziale następnym = 37 6 mm. Hg. U psa, oddychającego 85%-towym tlenem, ciśnienie tlenu we krwi tętniczej wynosi 420 ■do 530 mm. Hg.

5. Gazy płucne i ich wymiana z atmosferą.

Wymiana oddechowa odbywa się na powierzchni pęcherzyków płucnych: krew, przepływająca przez naczynia włoskowate, tworzące gęstą sieć w ściankach pęcherzyków, styka się z zawarłem w nich powietrzem.

Powierzchnia ^pęcherzyków (obliczona z ich wymiaru i ilości albo z ich wymiaru i pojemności płuc) wynosi u dorosłego mężczyzny, ważącego 70 kg., około 90 m^ jeżeli płuca są we fazie normalnego wdechu. Prawdopodobnie jest ona jeszcze większą, gdyż naczynia włoskowate tworzą na kulistej powierzchni pęcherzyka sieć wypukłości.

Pojemność zwykłego oddechu wynosi u człowieka około 500 cm³, największy wydech 500 -j- 1600 cm; po najgłębszym wydechu pozostaje w płucach jeszcze około 1200 cm., zatem po zwykłym 2800 cm. Pojemność górnych dróg oddechowych, jak oskrzeli tchawicy, jamy ustnej, w których się wymiana gazów nie odbywa, wy-¹ nosi u człowieka przeciętnie 140 cm³: nazywamy ją przestrzenią szkodliwą oddychania. Objętość powietrza, dopływającego przy wdechu normalnym do przestrzeni pęcherzyków, wynosi więc tylko 360 cm³.

Stosunek przewietrzania płuc, t. j. iloraz z dopływającej do płuc ilości świeżego powietrza podczas wdechu przez całą zawartą w nich ilość, wynosi przy zwykłem oddychaniu 360/3160, t. j. 011; przy głębokim wdechu, wynoszącym 2000 cm³ może wynieść 1860/4660, t. j. 0-4.

Wobec ciągłych ruchów ścian płucnych i wywoływanego przez nie ustawicznego krążenia zawartego w nich gazu, możemy założyć, że wymięszanie w płucach następuje bardzo szybko i doskonale.

Powietrze atmosferyczne składa się z 79 objętości azotu, 2095 objętości tlenu i 0‘04 objętości dwutlenku węgla. Skład powietrza wydychanego możemy obliczyć, jeżeli znamy zużycie tlenu, produkcyę dwutlenku węgla, głębokość i częstość oddychania. Przypuśćmy, że u człowieka, ważącego 60 kg., wydzie-Fizyologia człowieka II.    13