CIIEMIZM ODDYCHANIA 191
tlenku węgla daje się mechanicznie wypompować: wobec ciągłego powstawania kwasów we krwi, nie mamy nawet możności rozstrzygnięcia jasnego tej kwestyi.
Tlenek węgla znajduje się we krwi zwierzęcej w ilości (M)2 do 005% objętości, związany z hemoglobiną jako tlenko-węglowa hemoglobina. Ponieważ dysocyacya oksyhemoglobiny jest 154 razy większa, aniżeli dysocyacya tlenkowęglowej hemoglobiny, przeto możemy ilość odsetek hemoglobiny (x), związanych z tlenkiem węgla, i ilość związanych z tlenem (100—x) obliczyć ze wzoru
Piv . 154 ^
gdzie Pt oznacza ciśnienie tlenu, Pw ciśnienie tlenku węgla w mieszaninie gazów, z którą się badana krew styka.
Tablica 5. zawiera obliczone z tego wzoru wartości x oraz 100 —x dla kilku zawartości CO w gazie, zawierającym raz 16%, drugi raz 90°/0 tlenu.
TABLICA 5.
Zawartość °/o |
przy zawartości 16°/0 ^ |
przy zawart, 90°/0 tlenu | ||
X |
100 - x |
X |
100-a; | |
0,01 |
8,8 |
91,2 |
11,7 |
98.3 |
0,10 |
49,0 |
51,1 |
14,6 |
85,4 |
0,20 |
65,8 |
34,2 |
25,5 |
84,7 |
1,00 |
90,6 |
9,4 |
63,1 |
36,9 |
Tkanki spotrzebowują około 40% tlenu z nasyconej krwi tętniczej, musi więc ona, ażeby zapotrzebowanie to pokryć conajmniej do 50% być nasyconą tlenem. Z tablicy powyższej widzimy, że oddychając czystym tlenem, możemy nasycenie dostateczne krwi osiągnąć przy takich zatruciach tlenkiem węgla, przy których oddychanie powietrzem byłoby zupełnie niedostatecznem.
Przystępujemy z kolei do omówienia zawartości i ciśnienia gazów we krwi krążącej żywych organizmów zwierzęcych.
Krew tętnicza jest przy normalnem ciśnieniu i oddychaniu powietrzem prawie nasycona tlenem. Zawarta w niej objętość jest u poszczególnych osobników nieco różna, zależnie od zawartości hemoglobiny we krwi. Wartości przeciętne podane są w tablicy 6.