94290101

FIZYOLOGIA UKŁADU KRWIONOŚNEGO 85

taki wykaże zmianę w ciśnieniu o wiele wcześniej, aniżeli manometr rtęciowy. Takim przyrządem jest sprężynowy manometr Ficka (patrz ryc. 42). Składa on się z rurki metalowej a, w końcu swym nieco lejkowato rozszerzonej i przykrytej czapeczką z błonki kauczukowej lub cieniutkiej błonki metalowej; drugi koniec tej rurki a za pomocą odpowiednio długiej rury szklanej, lub jeszcze lepiej, ołowianej o tej samej średnicy, łączymy z naczyniem krwionośnem w sposób opisany wyżej.

Rurka a jest umocowaną na stałe za pomocą śruby w drążku X_} który można ustawiać za pomocą innej śruby na statywie tak, ażeby rurka a miała położenie pionowe lub poziome. Do czapeczki, przykrywającej hermetycznie rozszerzoną (D) rurkę a, jest przytwierdzona sprężyna F za pomocą osobnego połączenia, ta zaś z kolei podobnem połączeniem związana jest z dźwignią H, mającą oś obrotu w punkcie a; jeżeli drugie ramię dźwigni H jest kilka lub kilkanaście raz^ dłuższe od ramienia między osią i miejscem połączenia ze sprężynką G, to oczywiście najmniejsze wychylenie czapeczki nad rurką a wywoła znaczne wychylenie dźwigni.

Krzywa, otrzymana tym manometrem, różni się zasadniczo od krzywej manometru rtęciowego; na niej nie mamy żadnych zaokrąglonych fal, jak na przytoczonych wyżej krzywych, lecz przeciwnie, fale, odpowiadające pojedynczym skurczom serca, bardzo zbliżone do fal tętna, co jest rzeczą naturalną i zrozumiałą.

Chcąc i tym manometrem oznaczyć także bezwzględną wartość ciśnienia, musimy go nasamprzód wy kalibrować; lecz zauważyć wypada, że czułe aparaty tego rodzaju nie dają stałych wartości z powodu, że sprężystość błonek nietylko gutaperkowych, ale i metalicznych bardzo szybko w czasie się zmienia.

Krzywe, uzyskane manometrem Ficka, jakkolwiek nie nadają się do oznaczenia bezwzględnej wartości ciśnienia krwi w naczyniach, mają tę wielką zaletę, że pozwalają z największą dokładnością oznaczyć z charakteru wstępującej i zstępującej fali, charakter skurczu serca, czynność zastawek, a także zachowanie się samych ścian naczyń.

Ciśnienie w sercu- Wszystkich opisanych wyżej przyrządów można użyć także do oznaczenia ciśnienia w sercu. Najprostsze zastanowienie się nad czynnością serca wskazuje, że ciśnienie w komorach serca musi przedstawiać bardzo znaczne wahania: z jednej strony bowiem musi ono być większe, niż ciśnienie w aorcie, je-