94294501

FIZYOLOGIA UKŁADU KRWIONOŚNEGO 129

rzanie się i zwężanie naczyń możemy obserwować w uchu królika nawet po przecięciu wszystkich pni nerwowych, wchodzących do ucha. Hipoteza ta przyjmuje, że naczynia, a właściwie muskulatura naczyń posiada własny tonus, stałą tendencyę do zmniejszenia światła naczyń (pod wpływem napięcia mięśni). Nerwy zwężające naczynia ten tonus powiększają, nerwy zaś rozszerzające tę zdolność kurczenia się zmniejszają. W ostatnim przypadku ścianka naczynia staje się więcej podatną i pod wpływem ciśnienia krwi od wewnątrz naczynie musi się rozszerzać. Rzeczywiście przytoczyliśmy wyżej fakty, że rozszerzenie naczyń jest zależne od ciśnienia krwi, co przynajmniej do pewnego stopnia za tą hipotezą przemawia.

Znaczenie mechanizmu unerwienia naczyń.

O ile mechanizmy nerwowe serca mają znaczenie dla utrzymania prawidłowej czynności serca i ciśnienia krwi w dużych tętnicach, o tyle niewątpliwie unerwienie naczyń ma znaczenie dla prawidłowego rozprowadzenia krwi w rozmaitych narządach. Jeżeli uwzględnimy, że prawie każda okolica naszego ciała nietylko posiada swoje specyalne nerwy zwężające i rozszerzające naczynia, lecz, że dla wszystkich tych nerwów istnieją specyalne grupy ośrodków nerwowych w rdzeniu przedłużonym lub kręgowym, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że wszelkie podrażnienie powierzchni czuciowej lub stany psychiczne wywierają swój wpływ na te ośrodki, a przez nie na stan naczyń, to bardzo łatwo zrozumiemy tę ciągłą zmienność stanu naczyń, którą obserwujemy w rozmaitych częściach naszego ciała. Ta zmienność podlega jednakże pewnym prawom. Przede wszy stkiem możemy stwierdzić, że stanowi czynnemu każdego narządu towarzyszy rozszerzenie w nim naczyń. Fakt ten stwierdzono na śliniankach, na błonie śluzowej żołądka, na trzustce, oraz na mięśniach (zapomocą fotohemo tachometr u, Kir kor), tak przy podrażnieniach bezpośrednich, jakoteż odruchowych oraz przy skurczach dowolnych. Wspomniałem już wyżej, że podobne rozszerzenie można obserwować także w korze mózgowej podczas czynności umysłowej

Jeżeli czynność obejmuje znaczną część narządów, n. p. mięśnie, i tej czynności towarzyszy rozszerzenie naczyń, wypadałoby przypuszczać, że wskutek rozszerzenia naczyń na znacznej przestrzeni musi występować obniżenie ciśnienia. Doświadczenia jednakże Zuntza oraz Tangla wykazały, że w rzeczywistości rzecz się

Fizyologia człowieka II.