94298501

FIZYOLOGIA PKZEWODU POKAIOIOWEGi* 269

Wpływu stanu psychicznego n. p. wyobrażeń, ani u zwierząt, ani u człowieka nie stwierdzono, natomiast wykazano zależność od innych czynników. W pierwszym rzędzie działanie kwasów na błonę śluzową dwunastnicy. Wprowadzenie jakiegokolwiek kwasu rozcieńczonego do dwunastnicy po krótkim czasie utajonym wywołuje zawsze wydzielanie soku, oczywiście, że takie same wydzielanie powoduje także chymus (Pawłów).

Również wprowadzenie do dwunastnicy obojętnych tłuszczów, kwasów tłuszczowych, mydeł, powoduje zawsze wydzielanie się soku i tern większe, im te substancye dłużej pozostają w dwunastnicy, jakkolwiek powodują wydzielanie także wtedy, gdy je wprowadzamy do jelita cienkiego. Ze wydzielanie to powstaje nie tylko w drodze odruchu, świadczą fakta, że ono istnieje także wtedy, gdy nie tylko błędne ale i inne nerwy, dochodzące do trzustki, są przecięte (En-riquez, Halion, Matsuo) oraz i wtedy, gdy u dwojga zwierząt skrzyżujemy krążenie, n. p. u dwóch psów, t. j. gdy krew z tętnic zwierzęcia nakarmionego przechodzi wprost do tętnic trzustki zwierzęcia głodnego, z tętnic zaś głodnego do tętnic trzustki nakarmionego. Mimo, że w tych warunkach zwierzę głodzone nie doznaje żadnych podrażnień, ani od strony błony śluzowej jelita, ani z układu centralnego, krew, zawierająca przypuszczalnie sekretynę, powoduje wydzielanie.

Czynność gruczołu wywołujemy także wtedy, gdy wprowadzamy do żyły wyciąg z błony śluzowej dwunastnicy, otrzymany zapomocą słabego kwasu solnego. Działanie to ustaje, gdy wyciąg zostaje poddany działaniu soku żołądkowego, pod wpływem którego sekretyna prawdopodobnie ulega strawieniu. Czynności gruczołu podobnie, jak w innych narządach, towarzyszą przedewszyst-kiem zmiany naczyń: gruczoł się zaczerwienia wskutek rozszerzenia naczyń, ilość krwi przepływającej się zwiększa, co można bezpośrednio wykazać, zbierając krew z żyłek, wychodzących z gruczołu.

Sok zebrany z przetoki różni się zależnie od czynników, które wydzielanie powodują. Gdy drażnimy nerwy błędne lub sympatyczne, sok wypływający z przetoki jest gęsty, opalizujący, przy gotowaniu daje osad, z»wiera dużo organicznych składników i enzymów, posiada słabą alkaliczność. Atropina, wprowadzona do krwi podczas drażnienia nerwu błędnego, wstrzymuje wydzielanie, nie ma natomiast wpływu na podrażnienie nerwu sympatycznego. Podobne cechy ma sok, wywołany mydłem z dwunastnicy.