94295601

V. TRAWIENIE U ZWIERZĄT ROŚLINOŻERNYCH.

Napisał

B. Cybulski.

Zwierzęta ssące domowe, z wyjątkiem mięsożernych, psa i kota i poniekąd wszystkożernej świni, należą do zwierząt roślinożernych. Ponieważ pokarm roślinny w większości przypadków jest bardzo mało skoncentrowany, t. j. zawiera bardzo mało pożywnych składników pokarmowych, natomiast zwykle znaczne ilości balastu niestrawnego, lub trudnostrawnego, przewód pokarmowy tych zwierząt musi być odpowiednio do tego stanu przystosowany; z jednej strony musi on mieć możność pomieszczenia w sobie znacznych ilości pokarmu, z drugiej musi posiadać warunki i środki do odpowiedniego przerobienia i wyzyskania tych ogromnych mas pokarmowych, które zwierzę do swego przewodu pokarmowego wprowadza.

Najpierwszą i najważniejszą rolę w tym względzie odgrywa żołądek. I dlatego zwierzęta roślinożerne pod względem budowy przewodu pokarmowego możemy podzielić na jednożołądkowe i wie-lożołądkowe, albo inaczej przeżuwacze. Pierwsze mają żołądek, w ogólnych zarysach, zbliżony do żołądka zwierząt mięsożernych i człowieka; pokarm cały, mniej lub więcej dokładnie przeżuty, wprost z paszczy przez oesophagus dostaje się do stosunkowo wielkiego żołądka. Wymagają też one z reguły więcej skoncentrowanego pokarmu, jak n. p. koń; pokarm jednocześnie podlega w tym dużym żołądku maceracyi i działaniu tych wszystkich czynników, które, jak widzieliśmy wyżej, wchodzą w grę w żołądku innych zwierząt. U przeżuwaczy zaś pokarm podczas pobierania na razie tylko zgrubsza się przeżuwa i oślinią i w tym stanie zostaje wpro-