FizykaII24201

238

w taki sposób zbudowany, ma widocznie wielkie podobieństwo z organem słuchu; parabólojda odpowiada przewodowi słucnowe-mu, błona bębenkowi, a podzielnik kosteczkom ucha środko_T wego. Skoro tedy fale jakiego tonu zaczną, otworem C wpadać do paraboloidy, błona jej na drugim końcu wraz z ostrzem przechodzi w drganie, jednozgodne z tonem. W razie_zaś, gdy dwa tony razem fale swoje do nićj posełają, powstaną drgania, odpowiednie kombinacyi obydwóch tonów. Dla kreślenia tych drgań na stosownćj powierzchni i utrwalania ich znaków umieszczony jest przed błoną paraboloidy miedziany walec A, obracający się na około poziomej osi za pomocą korby k i posuwający się podczas obrotu w kierunku tejże osi, która opatrzona jest śrubą, chodzącą w mutrze. Powierzchnia tego walca, pokryta papierem, powleka się lekką warstwą kopcia, wydzielającego się z płomienia oleju skalnego lub terpentyny. Przysunąwszy ten walec A do błony paraboloidy, styka się jćj ostrz z powierzchnią sadzy, który- tak do błony, jak i do powierzchni walca ukośnie Stać powinien, i wprawia tenże walec w ruch obrotowy, mniej lub więcćj prędki. Dopóki żadnego głosu nie słychać, ostrz pozostający w spoczynku, ściera sadzę dotykaniem swojem, odkrywa papier i kreśli' na nim regularną linię spiralną Lecz skoro tylko jakikolwiek dźwięk powstanie, zaraz błona i ostrz przechodzą w jednozgodne drgania, a linia, na papierze kreślona, przestaje być’czysto spiralną i przybiera kształt falowy. Figury, tym sposobem otrzymane, ckazują dokładnie liczbę, odchylenie, formę i równoczasowość drgań. Skoro dźwięk jest mocny, zagięcia linii są wydatne, gdy zaś jest słaby, fale są mikrosko-piczne. Nizkim tononf odpowiadają zagięcia więcćj od siebie oddalone, a wysokim zagięcia więcej skupione. Czysty głos dźwięczny daje rysunek regularny, głos zaś niepewny, który zbliża się do szmeru, daje rysunek drgań nierównych, jakby ręką trzę^J sącą się był nakreślony. Dolne linie krzywe pod Nr I, II i III w Fig. 104 (na nast. sir.) są kopie krzywic, nakreślonych tym przyrządem wówczas, kiedy dwa, z piszczałek organowych pochodzące, tony razem do paraboloidy przez C wpadały. Nr I odpowiada kombinacyi tonu zasadniczego z tonem o % (cały ton) wyższym, Nr II kombinacyi z kwintą jego, a’ Nr III kombinacyi z oktawą. Górną zaś linię w każdym oddziale kreśliły

V