FizykaII35701

353

znowu zbieżnemi, wszelako, gdy —    — być musi, jest wtedy

^a > «> t. j. kąt, pod którym one oś przecinają, jest daleko mniejszy, niż był przed tem załamaniem, a obraz przez nie utworzony leży dalej za soczewicą, niż gdyby jćj tam nie było. Obrazy rozciągłych przedmiotów wynajdujemy w soczewkach rozpraszających tym samym sposobem, jak w soczewkach zbierających (§ 57), a zmniejszenie obrazu podobnie jak tam z trójkątów abO i ABO za pomocą proporcyi ab : AB ~ a : «, z którćj

ab    a    ar

= — , czyli dla a = — -—;— , także AB    a    2a-\-r

ab    r

2a-\-r

^wynika i zarazem jasno okazuje się, iż obraz w tćj samćj soczewce (t. j. dla tśj samćj odległości ognisko wśj) tem jest mniej-^Sz.v, im więcćj przedmiot od nićj oddalony. Jeżeli zaś soczewka dwu wklęsła przyjmuje ostrokręgi światła, mające dopiero za nią w odległości większej, niż ogniskowa, utworzyć obraz AB (Figu-ⁿ' 193), który jako przedmiot z ujemną odległością (— a > — p)

Fig. 193.

tej samćj jćj stronie, na W takim razie jest ab

AB ⁼

uważać należy, wówczas poprowadziwszy z A i B główne promienie (osie uboczne), i linie równoległe do osi głównej, otrzymamy zwiększony, a względem przedmiotu AB przewrócony obraz ab, widzialny dla oka, znajdującego się za soczewką, t. j. na którćj utworzyłby się bez nićj obi-az AB.

r    r

r — 2 a    2a — r

§ 59. Aberacya kulistości w soczewkach. Linie ogniskowe- Dochodząc położenia i wielkości obrazów' w rozmaitych rodzajach soczewek, mieliśmy same tylko promienie środkowe na ^uwadze, które wyszedłszy z jednego punktu po załamaniu się ^ad*o same, albo ich przedłużenia zbierają się w^r jednym punkcie ¹ dają obraz jego. Można to jednak uczynić jedynie w takich

Fizyka T. II.    45