FizykaII35901

355

kach z tego samego materyału stoi w prostym stosunku do kwadratu z promienia x otworu, a w odwrotnym do odległości ogniskowej/. Szczególnie w tym wypadku, kiedy promienie na soczewkę równoodległe od osi padają i n — T55, najmniejsza

/g2

wartość onej jest 0-938 —r . Gdy zaś taka sama aberacya ku-

więc

listości w źwierciadłach ma tylko wartość C-125

w soczewkach jest ona prawie 7y₂ raza większa, niż w źwierciadłach, mających taki sam otwór i równą odległość ogniskową.

Promień zaś aheracyi kulistości dla promieni równoodległych jest dla każdego gatunku szkła wprost proporcyonalny do sześcianu z promienia otworu, a odwrotnie proporcyonalny do kwadratu z odległości ogniskowej środkowych promieni. . Chcąc tedy pomniejszyć tę aberacyę, potrzeba starać się zmniej-^szyć otwór soczewki i zarazem krzywiznę obu jej powierzchni. Z pomniejszeniem zaś otworu soczewek pomniejsza się tćż jasność obrazów. Chcąc tedy przy użyciu soczewki z krótką odległością ogniskową uzyskać większą jasność potrzebną, bierze się zamiast jednćj takiej soczewki kombinacyą dwóch, od siebie nieco odsuniętych soczewek, z których każda przy równej śred-nicy posiada dwa razy większą odległość ogniskową.

0 takich aplanatycznemi nazwanyeh soczewkach będzie ni-^z^j mowa. Ty wspomnieć jeszcze tylko należy o liniach i powierzchniach świecących, które wskutek aberacyi w soczewkach ² mocną krzywizną powstają za niemi w przestrzeni dla przecinania się promieni, załamanych, i nazwę liuij, tudzież powierzchni ogniskowych załamania czyli diakaustyk *) otrzymały.

Rozszczepianie światłą i bezbarwność.

ł

(Chrom a tyka i achromatyzm).

§ 60. Rozkład światła białego. Widmo słoneczne. Załamywanie światła nie jest tak prostem, jak dotąd opisaliśmy, albowiem, gdy światło pochodzące od słońca lub od innego jakiego biało świecącego przedmiotu przechodzi z jednego ciała

) Ol), tom dodatkowy.