94296601

650 A. ROSNER

i dużą siłą żywotną opatrzone plemniki dotrzeć mogą do miejsca zapłodnienia jajka.

Nasuwa się myśl, że w tem zmuszeniu plemników dc długiej wędrówki dopatrywać się można pewnego rodzaju selekcyi, której wynikiem jest fakt, że tylko silne i zdrowe plemniki dojść mogą do kopulacyi z jajkiem.

Wykazana doświadczalnie zdolność ich do zachowywania przez kilka tygodni żywotności w narządach kobiecych, gdzie ochronione są od wyschnięcia, od zmian w ciśnieniu osmotycznem i w temperaturze, pozwala nam zrozumieć, dlaczego jajko, wychodząca tylko raz na cztery tygodnie z jajnika i niewątpliwie krócej od plemników trwałe, ma nawet w parę tygodni po spółkowaniu szanse zapłodnienia.

III.

WŁAŚCIWE CZYNNOŚCI ROZRODCZE.

Należy do nich, jak wspomnieliśmy, zapłodnienie jajka, jego wędrówka przez jajowód, jego zagnieżdżenie się w błonie śluzowej macicy, ciążą, poród, połóg i laktacya. Czynności te fizyologiczne mają tu być omówione tylko pobieżnie; niektóre z nich jak n. p. sprawa zapłodnienia i zagnieżdżenia się jaja jest przedmiotem badań embryologów, innym jak ciąży, porodowi etc. poświęcone są studya kliniczne położnictwa.

1) Zapłodnienie¹). Badania prowadzone nad procesem zapłodnienia miały najpierw czysto morfologiczny kierunek. W całym szeregu badań komórkowych wykazano na najrozmaitszym mate-ryale roślinnym i zwierzęcym, że w czasie zapłodnienia plemnik wnika do jajka, że następuje połączenie między jądrem męzkiego i żeńskiego elementu płciowego, a jądra te następnie wstępują w okres podziału karyokinetycznego. W procesie zapłodnienia dadzą się pod względem morfologicznym wyróżnić dwa główne typy; jako przykład pierwszego typu możemy uważać jaja jeżowca, które w chwili wniknięcia plemnika są zupełnie dojrzałe, t. zn., że one wprzód wydzieliły t. zw. ciałka kierunkowe. W tym typie zapł )-dnienia widać na żywym materyale, że jaje po wniknięciu plemnika otacza się błoną, widać dalej występujące wśród jaja promieniowa-

Ustęp o zapłodnieniu wyszedł z pod pióra l^łrof. Dra E. Godlewskiego.