FizykaII66201

658

się z każdem zamknięciem stosu rękoma i z każdem otwarciem jego; nawet przy niewielkiej ilości ogniw jest ono szczególnie mocne wtenczas, kiedy trzymając źwilżonemi rękoma małe wałeczki metalowe (tak zwane konduktory), przytwierdzone do drugich końców drutów przewodnich, przerywa się strumień bardzo prędko i znów się go zamyka za pomocą stosownego przyrządu, np. tak zwanego kółka błyskającego, t. j. metalowego kółka zębatego, uderzającego o blaszkę, należącą do jednego łącznika, podczas gdy drugi z osią tego kółka w stałem zetknięciu zostaje. Chcąc sprawić silniejsze uderzenia w ramionach, należy większą liczbę ogniw użyć do urządzenia stosu, ciało bowiem ludzkie stawia prądowi elektrycznemu dosyć silny opór, na pokonanie którego potrzebny jest wyższy stopień natężenia czyli mocy jego. Wtenczas, kiedy on przez ciało przechodzi, doznają nerwy pewnego właściwego drażnienia, a jeśli to czas 'dłuższy trwa, robi się w ciele naraz cieplej.

Aldini pizywiacał za pomocą prądu elektrycznego nawet oddech w wisielcach, świeżo zdiętych z szubienicy. Jeden trup taki przewracał prędko oczyma, ruszał mocno rękami i noganń, marszcząc twarz kurczowo z wrzaskiem, nawet się był podniósł do połowy, lecz natychmiast opadł znowu na plecy, skoro ba-teryę otworzono, t. j. gdy przerwano prąd elektryczny. O innych działaniach fizyclogicznych prądu woltaicznego była wyżej (§ 86) mowa, a o elektrolizyologicznych działaniach czyli o galwanizmie właściwym w tomie dodatkowym ¹).

Wyśmienite są zjawiska światła i ciepła, sprawione działaniem stosu woltaicznego, zwłaszcza gdy tenże z ogniw Groveg° lub Bunzena jest stosownie urządzony. Już jedno takie większe ogniwo rozżarza cienki drucik platynowy, wprowadzony między końce grubszego łącznika miedzianego dla zamknięcia tego prostego stosu. Cienki drucik złoty, tudzież cienki drut żelaznyi zamykający tym samym sposobem bateryę Grorego lub Bunzena z kilku ogniw złożoną, rozżarza się również do białości, a następnie pierwszy topi i ulatnia się, drugi zaś pali się, rozrzucając iskry na wszystkie strony. Bateryą Grovego o kilku większych

1

Ubacz rozdział: Elektrofizjologia, a obszernićj jeszcze w dziele Boi= du Reymonda: Untersuchungen uher thźensche Elertricitiit.