FizykaII70301

697

magnetyczna w strzemieniu szalek wychyliła się o 1⁰ z magnetycznego południka.

V — v

Jeżeli np. V — v = 160, a v — 20, iloraz —- — =8, t. j.

magnetyczny stan pręta jest taki, iż elastyczność druta właśnie ¹ przy skręceniu go o 8° wystarcza do trzymania równowagi sile, z jaką, magnetyzm ziemski zmierza sprowadzić igłę do magnetycznego południka w tym razie, kiedy ona o 1° od niego jest odchylona. Przypuściwszy zaś, że pręt silniej jest namagnety-zowany, i że dla tego mikrometr, o 495° pokręcić trzeba, aby igła odchylenie 15° otrzymała, skręcenie drutu w takim razie ■wynosi 495 — 15 — 480°, a skręcenie jego, odpowiednie jednemu stopniowi odchylenia, jest ^48t'/is = 32°; zatem siła magnetyczna pręta w tym ostatnim przypadku 4 razy większa, niż w pierwszym.

I CA

Fis. 311.

§ 105. Wzajemne działanie na siebie dwóch bliskich różnoimien-nych biegunów magnetycznych. Jeżeli A i U są dwa bieguny magnesu {Fig. 377), A'^-zaś punkt odległy opatrzony magnetyzmem, wypadkowa działań, z A i fi na X wykonanych, da się z odległości tych punktów od X, tudzież z ilości magnetyzmu, w tych punktach niejako nagromadzonego-, według powyższego prawa działań magnetycznych łatwo obliczyć za pomocą reguły o równoległoboku sił. Tu ograniczymy się jednak tylko na następujących przypuszczeniach: Przyjmiemy najprzód, że magnetyzmy, znajdujące się w⁷ A i Ii, są różno imienne i zupełniej ednakowej wielkości, co zawsze ma miejsce, gdy te punkta są biegunami magnesu; tudzież pomyślimy sobie punkt A w odległości od punktów A i B znacznie większej, niż AB; nareszcie rozbierać będziemy tylko dwa przypadki, jeden, gdzie punkt A" leży na linii CA, do AB w jej środku C prostopadłej, a drugi; gdzie ten punkt X leży na przedłużeniu linii AB. Niechaj « wystawia wspólną ilość magnetyzmu w punktach -4 i B. m zaś ilość jego w A; dalej niech będzie AB—ii, CX—cc. Z punktów A i B działa jeden na X przy ciągająco, drugi odpychająco, a że linia CA jest prostopadłą do AB, obydwa te dzia-

88

Fizyka T. IL

*