Image
61

148

rawskich. Po wychowaniu najstaranniejszem w domu rodzicielskim, wyższe naukowe ukształ-cenie i stopień kandydata filozofii w Uniwersytecie Wileńskim otrzymał. Dnia 20 Czerwca 1812 roku wszedł w stopniu adjutanta podoficera do pułku 8 jazdy wojsk Księstwa Warszawskiego, którego dowódzcą był powinowaty Wyleżyńskiego, książę Dominik Radziwił. Z tym pułkiem tegoż roku odbył Wyleżyński ową pamiętną w dziejach świata wyprawę; znajdował się w bitwach pod Ostrownem, Witebskiem, Smoleńskiem, Walutyną, Górą, Możajskiem, Woronowem, Tarutyną. W tej ostatniej ranny pałaszem w lewą rękę, od kul działowych trzykrotnie prawą strzaskaną odjęto mu na polu bitwy. Tu ozdobiony krzyżem złotym orderu wojskowego polskiego, w odwrocie przetrwawszy najdotkliwsze cierpienia, cudem ocalał i szczęśliwie wrócił do kraju. Krótki pobyt w stolicy ówczasowego Księstwa Warszawskiego, dozwolił Wyleżyń-skiemu o tyle ciężkie rany uleczyc', iż mianowany d. 1 Stycznia 1813r. podporucznikiem, mógł pospieszyć do własnych szeregów, zbierających się w Krakowie pod wodzą księcia Józefa Poniatowskiego. Ztąd udał się na pole wojennych zapasów w Niemczech. Dotknięty kalectwem, utraciwszy prawą rękę, ograniczył się odtąd służbą sztabową, do której go tyle sposobnym czy* nily: wyższe wykształcenie, biegłość w kilku językach a nadewszystko wrodzona zdolności działalność niezmordowana tak nieustraszonego ducha (¹). Dnia 19 Maja tegoż roku, postąpiwszy na porucznika, i odtąd pełniąc służbę adjutanta polowego przy jenerale dowódcy pułku lek-ko-konnego gwardyi polsko-francuzkiej, znajdował się w bitwach pod Bautzen, Reichenbach, Dreznem, Hochkirchen, Altenburgiem, Lipskiem, Wejmarem, Hanau. Następnie w roku 1814 na ziemi francuzkiej miał udział w bojach pod Brienne, Larotiere, Laon, Reims, Arcis sur Aube, St. Dizer, Chateau Thierry. W tym też roku posunięty na stopień kapitana, ozdobiony został krzyżem kawalerskim orderem legii honorowej i orderem holenderskim Zjednoczenia. Dnia 3 Lutego 1815 roku, przeznaczono go do pełnienia obowiązków adjutanta polowego przy jenerale jazdy, dowódcy dywizyi gwardyi królewskiej b. wojska polskiego. Dnia 27 Września 1817 zaliczony do pułku strzelców konnych gwardyi; dnia 11 Czerwca 1825 r. postąpił na podpułkownika, z pozostawieniem go przy obowiązkach sztabowych. W roku 1830, otrzymał znak honorowy za lat 15 nieskazitelnój służby oficerskiej; dnia 27 Grudnia 1831 r. dekretem Cesarskim uzyskał dymissyę bez munduru z pensyą retretową. Niedosięgnąwszy całych lat 50, dnia 6 Sierpnia 1844 r. w Warszawie żyd przestał. Ostatnie ośmnaście miesięcy przeżył na łożu dotkliwych boleści. Umarł jak żył, bez trwogi i zarzutu (²).

„W prywatnym życiu łatwo było dojrzeć, iż umysł Wyleżyńskiego od lat majmłodszych gorliwą służbą zajęty, z niej wyniósł i po niej zachował czynność nieustanną. Zawiłe sprawy, rozlegle czynności łatwo pojmował, a kierując niemi, jak stary żołnierz zawsze w samą porę znalazł się na stanowisku. We wszelkich stosunkach strzegł on święcie własnego przekonania, i ztąd wynikało, że jak imię jego zewsząd niepokalane wyszło, tak zdanie jego szukane w najdrażliwszych życia ludzkiego stosunkach, szanowano zawsze, jakby nieodwołalny wyraz prawa" (³).

(*) Biblijoteka Warszawska 1844 r., Tom III str. 548.

(²)    Biblijoteka Warszawska 1844 r., Tom III.

(³)    Biblijoteka Warszawska 1844 r., Tom III.