Magazyn6

0601

98

AKREDYTYWY — AKT NAWIGACYJNY CROMWELL'A

Przy a. odwolalnych nie wystawia się dokumentu otwarcia a., czyli „nie potwierdza się akredytywy". Stąd też w praktyce przeważnie identyfikuje się nazwy akredytyw: nieodwołalną z potwierdzaną, zaś odwołalną z niepotwierdzaną. Po wyjaśnieniach powyższych staje się nam zrozumiałe w pewnej mierze pokrewieństwo nazwy tej operacji ze słowem „kredyt".

Wkońcu zaznaczyć należy, że a. nie są związane wyłącznie z wypłatą gotówko-wą ze strony banku; świadczenia banku mogą przyjmować również inne formy, jak np. wydawanie dokumentów wzamian za dokumenty, dyskont weksli, akcept traty i t. p., wszystko w myśl instrukcyj zleceniodawcy, względnie — jeżeli wykonawcą jest inny bank — w myśl instrukcyj banku zleceniodawcy.

L. M.

Akt Nawigacyjny CromwelPa.

(Edykt Nawigacyjny).

Akty nawigacyjne, ogłaszane przez szereg państw europejskich w XVII stuleciu, były wyrazem polityki merkantyli-stycznej. Jako cel mają te ustawy unarodowienie żeglugi i powstających w tym okresie wielkich kompani j handlowych, to znaczy zarezerwowanie ich dla władcy danego kraju, względnie uprzywilejowanie poddanych własnych, wypierając obce współzawodnictwo. Okres merkantylizmu charakteryzowało powstanie wielkich uprzywilejowanych kompanij handlowych, były to bowiem czasy kolonjalnej rywalizacji, oraz wpływ państwowych ustaw na narodowy handel i żeglugę. Traktaty międzynarodowe regulowały w tym okresie zarówno handlowe, jak i żeglugowe stosunki między państwami. Już reformy Cecil’a z r. 1558 starały się zabezpieczyć flocie angielskiej materjały okrętowe, jak drzewo, konopie, len i płótno żaglowe. W połowie wieku XVI rodzą się również w Anglji ustawy o polityce portowej i rybackie, ponieważ w tym czasie Francja i Holandja miały w swoich rękach monopol rybołówstwa morskiego. Traktaty handlowe z Hiszpanją i Portugalją stają się podstawą angielskiej polityki kolonjalnej.

Jeżeli się mówi o aktach nawigacyjnych, będących wykładnikiem dążeń krajów macierzystych do objęcia stanowiska monopolistycznego w swoich kolonjach, ma się przedewszystkiem na myśli Angielski Akt Nawigacyjny z r. 1651, wydany przez ówczesnego protektora i przywódcę rewolucji angielskiej Oliver’a CromwelTa, który znalazł swego najwierniejszego naśladowcę we Francji, a mianowicie ministra C o 1 b e r t’a w roku 1659.

Treść aktu była następująca: 1) towary europejskie mogą być wwożone do Anglji jedynie na statkach, należących do kraju z którego towar pochodzi, lub na okrętach angielskich; 2) towary pochodzenia pozaeuropejskiego mogą być wwożone do Anglji jedynie bezpośrednią drogą, czyli bez przeładunku w portach francuskich, lub holenderskich i tylko na okrętach, znajdujących się w angielskiem posiadaniu, będących pod kierownictwem poddanego angielskiego i których załoga składa się co najmniej w ³/« z Anglików; 3) obcokrajowcy nie mogą się osiedlać w kolonjach angielskich jako kupcy; 4) całą żeglugę kabotażową rezerwuje się wyłącznie banderze angielskiej.

Te ustawy dla ochrony angielskiej żeglugi i celem zwalczania możnego pośrednictwa holenderskiego były bardzo rygorystycznie stosowane. W latach 1660, 1662 i 1664 nastąpiły dalsze obostrzenia, jak wykluczenie Irlandji od bezpośredniego handlu z kolonjami, zarezerwowanie importu do kolonij angielskich dla bandery angielskiej i wielu innych zarządzeń. Poza tern wszystkie okręty obsługujące handel kolonjalny musiały być budowane na stoczniach w Anglji, lub kolonjach angielskich.

Pierwsze złagodzenie Aktu Nawigacyjnego nastąpiło w komunikacji z Północną Ameryką po ogłoszeniu przez Stany Zjednoczone niezależności politycznej. Dalsze ulgi następowały wskutek represyj innych państw przeciw tym merkantylistycznym metodom. Po r. 1815 w samej Anglji zaczęła podnosić głowę opozycja głosząca reformy handlowe (manchesteryzm), tak że w r. 1833 nastąpiły dalsze złagodzenia. W roku 1847 została powołana do życia komisja badająca dalszą celowość ustawy, a w r. 1849 Angielski Akt Nawiga-cyjny po 200 latach istnienia został zniesiony. W czasie działania Aktów Nawigacyjnych Anglja stała się największą potęgą morską świata, a Londyn osiągnął monopolistyczne stanowisko jako rynek światowy. Musiała jednak Anglja w obronie Aktu