305
BANKI
przywilej ten został przedłużony na dalsze 30 lat do 1938 r. W 1931 r. powołano specjalną komisję, w skład które, weszli przedstawiciele rządu i Rady Banku, celem opracowania projektu statutu nowego banku biletowego. W myśl tego projektu, wniesionego do parlamentu, przyszły Bank Duński ma być autonomiczną instytucją państwową.
W r. 1931 Bank Duński zawiesił wymienialność biletów, a od r. 1933 utrzymuje kurs korony w stałym stosunku do funta angielskiego (1 £ = 22,40 koron).
NAJWAŻNIEJSZE POZYCJE BILANSOWE
NARODOWEGO BANKU DUŃSKIEGO (w miljonach koron)
parytet monetarny: 100 koron = 238.88 złotych, kurs w końcu 1935 r.: 100 koron «« 116,50 zł.
Rok |
Aktywa |
Pasywa | |||||
Złoto |
Weksle |
Potyczki zasta-wowe |
Akcje oblig. |
Dług Skarbu Pań stwa |
Obieg biletów |
Natych miast płatne eobow. | |
1914 |
79 |
60 |
16 |
2 |
*57 |
21 | |
1919 |
187 |
74 |
29 |
33 |
— |
429 |
Il8 |
1930 |
172 |
46 |
5* |
52 |
— |
347 |
46 |
*935 |
*33 |
27 |
80 |
*3° |
200 |
361 |
239 |
Literatura: Ruboto 8.: Nationalbankeiu Historie ISIS— ISOS. — Sp,jtcoidan'a rocme Banku Duńskiego.
p) Bank Fiński (Suomen Pankki). W r. 1811, po oddzieleniu Finlandji od Szwecji, został stworzony Bank Fiński, jako instytucja biletowa. W pierwszym okresie bilety Banku Fińskiego opierały się na walucie rosyjskiej. Reforma walutowa, dokonana w 1865 r., uniezależniła walutę fińską od rosyjskiej. Po wojnie światowej i stabilizacji waluty na poziomie ok„ 13% dawnego parytetu Bank wznowił wymienialność biletów w r. 1926, a w r. 1931 ponownie ją zawiesił.
najważniejsze pozycje bilansowe
(w miljonach mk. fińskich) parytet monrtarny 100 m. f. —■ 22,4 zł.
kurs |
w końcu 1935 r |
IOO |
m. f. |
■* n,5 «ł- | |||
Rok |
Aktywa |
Pasywa | |||||
Złoto |
Nalet- ności zagra niczne |
Weksle i po tyczki |
Papiery warto ściowe |
Dług Pań stwa |
Obieg biletów |
Depo zyty | |
1913 |
36 |
9* |
95 |
I |
31 |
*13 |
39 |
1919 |
42 |
*83 |
240 |
442 |
485 |
I 124 |
*45 |
*93° |
301 |
8*3 |
910 |
37* |
— |
1279 |
3*0 |
*935 |
472 |
1 267 |
749 |
414 |
1381 |
576 |
Bank Fiński jest instytucją państwową. Kontrolę nad Bankiem sprawuje sejm przez delegatów, wybieranych ze swego grona. Kierownictwo Banku spoczywa w rękach Dyrekcji, w skład której wchodzi Prezes i czterech członków, mianowanych przez Radę Ministrów.
Literatura: Schgbergeon 8*t Finlands Bank 1811—1911. — Sprawozdania roczne Banku Fińskiego.
q) Bank Łotewski (Latvijas Banka). W końcu wojny światowej kursowały na obszarze Łotwy, obok rubli rosyjskich i marek niemieckich, „ruble wschodnie" oraz „marki wschodnie", emitowane przez Kasę Pożyczkową.
Na podstawie ustawy z 23 marca 1919 r. Łotwa przystąpiła do emisji własnych biletów przez kasę państwową, a w sierpniu tego roku został stworzony przy Ministerstwie Skarbu Wydział Walutowy, który niiał za zadanie zgromadzenie dewiz na pokrycie biletów kasowych oraz reformę systemu pieniężnego. (Deprecjacja istniejących środków płatniczych spowodowała w 1921 r. rozporządzenie wprowadzające jako jednostkę obliczeniową, złotego franka pod nazwą „łat").
W 1922 r. ukazało się rozporządzenie
0 walucie, opierające system pieniężny na złocie, a we wrześniu tego roku powołano do życia Bank Łotewski, jako państwową instytucję autonomiczną z kapitałem 10 mi-
1 jonów latów.
NAJWAŻNIEJSZE POZYCJE BILANSOWE (w miljonach łatów)
100 łatów ■■ 172,— zł.
Rok |
Złoto i nalet-nolci zagraniczne |
Weksle 1 potyczki |
Papiery warto ściowe |
Obieg bankno tów |
Rachunki biet^ce |
1922 |
45 |
12 |
5 |
IO |
40 |
1930 |
60 |
*57 |
9 |
5° |
81 |
*935 |
52 |
III |
IO |
38 |
IIO |
Literatura: Lełmich O.: Wókrung und Wirlschaft «n Polen, L ltauent Lettiand und Estiand. Berlin 1988. — Sine Ba Lettlands Kreditanstaltm. Biga 1984.— Sprawozdania rocme Banku Łotewskiego.
r) Bank Estoński (Eesti Pank). Po powstaniu państwa estońskiego utworzono nową jednostkę monetarną — markę estońską, równą fr. szwajcarskiemu. W r. 1919 został założony Bank Estoński, który otrzymał formę towarzystwa akcyjnego
Encyklopedja nauk politycznych. 20