Magazyn6
9501

387

BANKRUCTWO

dycyjtiego ujęcia bankructwa. Tak więc art. 273 K. K., stanowiący karę dla tego, kto lekkomyślnie przez życie rozrzutne, grę, zawieranie oczywiście ryzykownych umów, zmiejszanie lub obciążenie swego majątku pogarsza swoje położenie majątkowe, jeżeli skutkiem tego nastąpiła jego niewypłacalność lub ogłoszono jego upadłość — odpowiada tradycyjnemu stanowi bankructwa prostego. Zkolei art. 274 K. K. przewiduje stan, gdy kto w celu pokrzywdzenia wierzycieli doprowadza do tego, że nastąpiła jego niew\płacalność lub ogłoszono jego upadłość — wprowadza na widownię także i bankructwo ciężkie, podstępne. Kodeks Karny przewidział również w dyspozycjach swoich stan usiłowania doprowadzenia do bankructwa ciężkiego, w art. 275 K. K., stanowiącym karę dla tego, kto w celu pokrzywdzenia wierzycieli pogarsza swoje położenie majątkowe przez życie rozrzutne, grą, zmniejszaniem lub obciążaniem swojego majątku oraz w art. 276 K. K., karzącym również tego, kto w celu pokrzywdzenia wierzycieli ukrywa przedmioty majątkowe albo zaciąga pozorne zobowiązania lub zawiera inne pozorne umowy.

Oprócz powyższych dyspozycyj prawo karne wprowadza pojęcia przestępstw pokrewnych bankructwu, będą to: 1-0 art. 278 K. K. — pokrzywdzenie cudzych wierzycieli przez pomoc dłużnikowi do popełnienia przestępstwa, określonego w art. 274, 275, 276, 277; 2-0 nadto przestępstwa polegające na dopuszczeniu się niedokładności lub fałszu ksiąg handlowych, przy-czem dyspozycja art. 280 K. K. przewiduje odpowiedzialność kuprca rejestrowego, który, będąc obowiązany z mocy przepisu do prowadzenia księgowości kupieckiej, wcale jej nie prowadzi lub prowadzi ją wadliwie, zaś art. 281 K. K. — odpowiedzialność osoby, która prowadzi księgowość kupiecką w sposób niezgodny z prawdą, albo księgi lub dokumenty handlowe uszkadza, ukrywa, przerabia lub podrabia, a wkońcu 3-0 odpowiedzialność osoby, zajmującej się na podstawie przepisu prawnego lub umowy sprawami majątkowemi innej osoby. — art.

285 K. K.

Dalsze przepisy omawiające przestępstwa na szkodę wierzycieli zajmują się także przestępstwami stycznemi lub analo-g i c z n e m i bankructwu, są to: 1-0 uprzywilejowanie określonych wierzycieli, gdy dłużnik w zamiarze pokrzywdzenia wierzycieli, nie mogąc zaspokoić wszystkich, spłaca lub zabezpiecza tylko niektórych (art. 277 K. K.), 2-0 kupno głosów i przekupywanie poszczególnych wierzycieli, gdy dłużnik wierzycielowi udziela lub obiecuje udzielić korzyści majątkowej za działanie na szkodę innych wierzycieli w czasie postępowania upadłościowego lub postępowania układowego (art. 279 K. K.), 3-0 działanie przestępne, mające na celu udaremnienie egzekucji bądź przez usuwanie, uszkadzanie, uł rywanie, zbywanie lub obciążanie mienia zajętego lub zagrożonego zajęciem (art. 282 K. K.), bądź przez podstępne lub z chęci zysku udaremnienie przetargu publicznego lub przyczynienia się do odsunięcia innej < >soby od udziału w takim przetargu lub do obniżenia ceny sprzedażnej licytowanego mienia tart. 283 K. K.), 4-0 przestępstwo, polegające na złożeniu przed właściwą władzą niezgodnej z prawdą przysięgi, stwierdzającej stan majątkowy (przysięga wyjawienia — art. 284 K. K.).

8. Subjektywna ochrona wierzyciela. Powyższe stany przestępne, grupując w dziale „przestępstw na szkodę wierzycieli" znane w dotychczasowej doktrynie prawa handlowego i karnego stany bezpośrednio lub pośrednio z bankructwem zv.iązane, zaopatrzone są w surowe sankcje karne (w p*w-nych przypadkach kara więzienia do lat 5), i wprowadzają w polskiem prawie obowiązuj ącem tę charakterystyczną nowość, iż stosują się nietylko do handlujących, lecz rozciągają się na wszelkie stosunki prywatnoprawne, obejmując każdego dłużnika, działającego występnie na szkodę swych wierzycieli. W ten sposób polski system prawny wprowadza subjektjwną ochronę wierzycieli oraz objektywną ochronę podstawowej w prawie handlowem zasady bezpieczeństwa obrotu, rozciągając swe dyspozycje również na stany faktyczne, niepodpadające pod zasięg prawa upadłościowego. Odrzucenie tradycyjnego podziału, zupołme bezprzedmiotowego, i rozszerzenie ochrony wierzycieli — stanowi niewątpliwy postęp naukowy, przejawiający się. w przepisach polskiego prawa pozytywnego, omawiającego zagadnienia t. zw. bankructwa.

Literatura: J. Bekerman: Art. 277 i 278 K. K._y Gaz. Sąd. Warszawa 1933. — H. Behrmatu Przestępstwa na szkodę wierzy -cieli według projektu Komisji Kodyfikacyjnej. Glos Prawa.

25*