Magazyn6
0701

599

CELTOWIE — CENA

Wiek a. Ch.	VI	V	początek IV	koniec IV
pszenica i korzec .	I (4,36)	_	3 (13,10)	10 (43,66)
wół 1 sztuka ...	—	31 (222,7)	77 (338,2)	400 (1746)
owca x sztuka . .	I (4,36)	—	1* (32,4)	30 (131,0)
oleiła za dzień	—	V. (3,62)	—	(10,91)
rob. nlekwal. „	- ■	V. (a,18)	—	<K (6.33)
koszty utrzymania rodziny 4-osob. .	-	400 (1746)	-	3«3 (2292)

płn. opanowali Bretanję, przeprawili się na wyspy W. Brytanji i zawładnęli Irlandją. Podbici w I w. przed N. Chr. przez Rzymian w Galji, w Brytanji szybko ulegają ich wpływom kulturalnym i językowym. Wysocy, weseli, o włosach rudych, oczach niebieskich, wojowniczy C. byli dobrymi hodowcami koni, tkaczami, garncarzami, znali obróbkę żelaza. Społecznie najwyżej stała kasta kapłanów-druidów, którzy mieli duży wpływ na rozwój społeczny i wychowanie, potem kasta szlachty, a na najniższym szczeblu społecznym znajdowali się niewolnicy, którzy pracowali na roli. Mieszkali C. oddzielnemi rodzinami lub duzemi wspólnemi osiedlami. Czcili bogów: Teuta-tes, Taranis, Herus i Belemes, a także rusałki, elfów i t. p. Dolmeny Bretanji nie są związane z C. Pochodzą z okresu przed-celtyckiego. Monety C. były naśladownictwem monet greckich, macedońskich i rzymskich. Język celtycki zachował się do dziś jeszcze w Bretanji, zach. Irlandji, na wyspie Man, oraz częściowo w Walji i Szkocji __Kob.

Celuloza.

C. (błonnik lub t. zw. masa drzewna) stanowi główną substam. ję organiczną komórek roślinnych, występując z reguły w związku z innemi substancjami. Poddana działaniu stężonego kwasu siarkowego rozpuszcza się i daje w daLzei fabrykacji szereg gospodarczo bardzo ważnych produktów jak np. dekstrynę, pergamin roślinny, nitrocelulozę, heksanitrocelulozę — bawełnę strzelniczą i t. p. Fabrykacja c. stanowi tedy doniosłą gałąź przemysłu chemicznego. Produktem ubocznym jest alkohol metylowy. — Głównymi wytwórcami c. są państwa Skandynawskie, przedewszyst-kiem Finlandja i Norwegja, dalej Kanada i północno-wschodnie Stany Zjednoczone A. P. — Przemysł celulozowy rozwinął się także w Niemczech. Jest rzeczą charakterystyczną, że wschodnio pruskie fabryki pracują prawie wyłącznie poUkim surowcem. Fabryki c. w Polsce znajdują się we Włocławku, Kaletach i Czułowie na Śląsku.

Orm.

Cena.

I. Historja cen. i. Starożytność. 2. Średniowiecze. 3. Czasy nowożytne. 4. Czasy najnowsze. II. Cena wolnokonkuren-cy jn a. 1. Pojęcie wolnej konkurencji. 2. Prawo popytu i podaży. 3. Kształtowanie bię skali popytu. 4. Kształtowanie się skali podaży. 3. Cena a koszty. 6. Historja teoryj cen wolnokonkuren-cyjnych. III. Cena monopolu. 1. Rodzaje monopolu. 2. Cena monopolu. 3. Cena monopolu a cena wolnokonkurencyjna. 4. Cena zróżniczkowana. 5. Monopol socjalny. IV. Słuszna cena. 1. Pojęcie i elementy słusznej ceny. 2. Rozwój historyczny. 3. Nowsze kierunki. V. Ceny maksymalne (takjy). 1. Definicja. 2. Żary 1 historyczny. 3. Cele i skutki reglamentacji. 4. Regulowanie stopy procentowej. 5. Regulowanie kursu waluty VI. Statystyka cen.

I. Historja cen.

,, I. Starożytność. Historja cen starożytnego świata jest mało znana. Rozporządzamy bardzo skąpą ilością wiadomości o cenach z tych czasów, a dane te są różnego charakteru i niejednolitej wartości. Stąd nie może być mowy o systematycznem przedstawieniu rozwoju cen, choćby w czasach Grecji i Rzymu, a tak samo z trudnością przychodzi zdać sobie sprawę ze stosunku cen różnych grup towarów. Fragmentaryczne i ułamkowe wiadomości pozwalają jedynie na bardzo ogólną 01 jentację w dziedzinie cen, ograniczoną do tych epok, któ-e pozostawiły po sobie obfitszą spuściznę źródłową. Przy obecnym stanie badań nad cenami starożytności możemy z całą pewnością stwierdzić, że istniały w owych czasach wybitne wahania cen, zupełnie analogiczne do tych, które w czasach nowożytnych oznaczamy mianem „przewrotów" czy „rewolucyj cen".

Takie zjawisko miało miejsce w Grecji na przestrzeni VI—IV wieku a. Ch., ilustruje je poniższe zestawienie cen i płac. wyrażonych w drachmach i w gramach srebra (w nawiasie):

Zwyżka cen ogółu towarów, a także płac świadczy o spadku wartości pieniądza, który nastąpił wskutek znacznego wzrostu ilości kruszców w obiegu. Zjawisko to pozostaje w związku z odkryciem kopalń złota i srebra w Tracji a nadto złota na wy-